ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ
ΚΑΙ ΠΕΡΙΓΕΝΝΗΤΙΚΗ ΗΘΙΚΗ*

Μητροπολίτου Μεσογαίας & Λαυρεωτικῆς Νικολάου

Θὰ ἤθελα νὰ ξεκινήσω τὴν ὁμιλία μου ἐκφράζοντας τὴ μεγά­λη μου χαρὰ γιὰ τὴ μοναδικὴ αὐτὴν εὐκαιρία νὰ βρεθῶ σὲ πολὺ συγγενικό μου χῶρο, ποὺ ὅμως ἔχω μόνον μία φορὰ ἐπισκεφθεῖ, νὰ ἐπικοινωνήσω μὲ πολὺ οἰκείους ἀνθρώπους, ποὺ ὅμως δὲν γνωρίζω, γιὰ νὰ ἀσχοληθοῦμε μὲ ἕνα πολὺ δικό μας θέμα ποὺ ὅμως, ἐνῶ πολὺ συζητεῖται, στὴν οὐσία δὲν ἀξιο­λογεῖται σωστά.
Σᾶς εὐχαριστῶ λοιπὸν πολὺ γιὰ τὴν πρόσκληση, δίνοντάς σας ὅμως ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τὴ διαβεβαίωση ὅτι τὸ θέμα μοῦ φαίνεται πολὺ μεγάλο γιὰ νὰ τὸ δια­πραγματευτῶ σφαιρικά, μάλιστα σὲ τόσο περιορισμένο χρόνο, καὶ χωρὶς νὰ θέλω νὰ σᾶς ἀπογοητεύσω, θὰ ἀποφύγω καθαρὰ τεχνικὲς σκέ­ψεις, ἀπαντήσεις σὲ ἐρωτήματα καὶ προτάσεις. Ἁπλᾶ θὰ περιοριστῶ στὴν κατάθεση μιᾶς μόνο δικῆς μου συνιστώσας σκέψης καὶ προβληματισμοῦ.

Α. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ
Ἡ ἐποχή μας, μεταξὺ τῶν ἄλλων, ἔχει τρία μοναδικὰ χαρακτηρι­στικά· δημι­­ουρ­γεῖ ἐκπληκτικὰ ἐπιτεύγματα, προξενεῖ ἀσύλληπτα καὶ ἀνυ­πέρ­βλητα προ­βλή­ματα καὶ εἶναι ἐξαιρετικὰ πα­ρεμ­­βατικὴ στὶς ἐφαρμογές της.
Ἡ διείσδυση στὴ γνώση εἶναι ἐντυπωσιακή. Ἡ κατανόηση τῶν φυσι­κῶν μηχανισμῶν τοῦ ἀρχέγονου κόσμου καὶ ἡ πειραματικὴ ἐπιβεβαίωσή τους, ἡ θε­ω­ρητικὴ καὶ παρατηρησιακὴ προσέγγιση τῶν κοσμικῶν ἐσχατιῶν μας, ἡ ψη­λά­φηση τοῦ πιὸ ἐνδότερου μυστικοῦ τῆς ὕλης μας, ἡ ἀνάγνωση τῶν γονι­διω­ματι­κῶν λεπτομερειῶν καὶ ὁ προσδιορισμὸς τῶν ἀποτυπω­μά­των τῆς φυσικῆς ἐξέ­λιξής μας, ἡ ἀνακάλυψη τοῦ ἀλφάβητου τῆς πρωτεϊ­νικῆς διαλέκτου τῆς ζωῆς καὶ ἡ ἀνίχνευση τοῦ μυστικοῦ τῆς κυτταρικῆς φθορᾶς, ἡ ἀνάπτυξη τῶν νευρο­επι­­στημῶν ἀποτελοῦν λίγες μόνον ἀπὸ τὶς ἀνακαλύψεις ποὺ ἔχουν οὐσιαστικὰ ἐπαναπροσδιορίσει τὴ θέση τοῦ ἀν­θρώπου στὸ γνωστικὸ καὶ φιλοσοφικὸ στε­ρέωμα. Ἔννοιες ὅπως λογική, αὐτεξούσιο, ψυχή, ζωή, κοινω­νικὲς σχέσεις ἀπο­κτοῦν καινούργια σημα­σία καὶ προοπτική.
Ἀλλὰ καὶ ἡ σύγχρονη ἀνθρώπινη παρεμβατικότητα δὲν ἔχει προ­η­γού­μενο. Ἤδη μηχανικὲς συσκευὲς ἐμφυτεύονται στὸ ἀνθρώπινο σῶμα καὶ ἐπι­τελοῦν φυσιολογικὲς λειτουργίες· ἡ ὕλη τεχνολογεῖται στὸ ἐπίπεδο τῆς νανο­κλίμακας, ὅπου ἐκδηλώνεται μὲ ἄγνωστες ὣς τώρα ἰδιότητες· ἡ ζωὴ ἐπίσης τεχνολογεῖται στὸ ἐπίπεδο τῶν γονι­δίων, ὅπου ἐμφανίζει πρωτό­γνωρη δυναμικὴ καὶ ἐντυπωσιακὴ συμπεριφορά· τὸ ἴδιο καὶ ἡ φύση στὸ ἐπίπεδο τῶν κλιμα­το­λο­γικῶν ρυθμίσεων. Τὸ νευρικὸ κύτταρο φαίνεται ἀπόρθητο, ἀλλὰ ὅλο καὶ πλη­θαί­νουν οἱ παρεμβάσεις στὸν ἐγκέ­φαλο μὲ μικρο­συσκευὲς ἢ φάρμακα ποὺ μπο­ροῦν νὰ ἐπηρεάσουν ἢ καὶ νὰ προσ­διορίσουν τὴ συμπεριφορά. Ὅροι ὅπως μικρο­χειρουργικὴ ἢ κυβερνο­χειρουρ­γικὴ ἢ ψυχοχει­ρουργικὴ ἢ βιονικὴ φυσιο­λο­γία ἢ βιοπληροφορικὴ πιστοποιοῦν τὴ σύζευξη τοῦ μηχανικοῦ μὲ τὸ βιο­λο­γικό, καὶ καταδεικνύουν τὸ εὖρος καὶ τὸ μέγεθος τῆς ἀνθρώπινης παρεμ­βατικό­τητας.
Ὅλη αὐτὴ ἡ γνώση διευρύνει ὁρίζοντες, δίνει μεγάλες ἐλπίδες, ἀνοί­γει προοπτικές, ἀνακουφίζει ἀπὸ δυσκολίες, συχνὰ ὅμως παίρνει δια­στά­σεις τυραν­νίας, ἡ δὲ παρεμ­βατικότητα ἀναπόφευκτης ἀπειλῆς ἢ ἀνυπέρ­βλητων διλημ­μά­των. Ἔτσι γιὰ παράδειγμα ἡ τεχνολόγηση τοῦ γενετικοῦ ἢ νευρικοῦ κυττά­ρου ἢ ἡ ἄνευ ὅρων ἐπέμβαση στὴν ψυχικὴ σφαῖρα ἀπο­τελοῦν παρεμβατικὸ μέγε­θος ποὺ φοβίζει. Γι' αὐτὸ καὶ ἡ διεθνὴς νομοθεσία τὰ ἀπαγορεύει.
Ἀπὸ ὅλο τὸ φάσμα τῶν νέων τεχνολογικῶν ἐφαρμογῶν δὲν ἦταν δυνα­τὸν νὰ ἐξαιρεθεῖ ὁ χῶρος τῆς ἀναπαραγωγῆς, μὲ συνέπειες πολὺ μεγάλες σὲ θεσμούς, ἀντιλήψεις καὶ προτεινόμενες λύσεις.
Ἡ τεχνολογικὴ παρέμβαση στὴ διαδικασία τῆς σύλληψης, εἴτε μὲ τὴν ἔννοια τῆς ἀποφυγῆς εἴτε μὲ αὐτὴν τῆς ὑποβοήθησης, σὲ σχέση μὲ τὴ δυνα­τό­τη­τα τοῦ προεμφυτευτικοῦ ἐλέγχου, τῆς ἐπιλογῆς τοῦ φύλου, τῆς ἑτερό­λογης ἢ καὶ μεταθανάτιας γονιμοποίησης, τῆς παρένθετης μητρό­τητας, τοῦ προ­­γεννη­τικοῦ ἐλέγχου, τῆς διακοπῆς τῆς κύησης σὲ πρόωρο ἢ καὶ προχω­ρημένο στάδιο δημι­ουργεῖ ἰσχυρότατες ἐσωτερικὲς ροπὲς στὸ ἀξιακὸ περι­εχό­μενο τοῦ ἀνθρώ­που καὶ ἐξ ἴσου μεγάλες τάσεις στὴ συνε­κτικὴ δυναμικὴ τῶν κοι­νωνικῶν σχέ­σεων.
Ἂς δοῦμε τὸ θέμα πιὸ ἀναλυτικά.


Β. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ
Μὲ τὸν ὅρο οἰκογενειακὸς προγραμματισμὸς ἐννοοῦμε μία γενικότερη πο­λιτικὴ ποὺ σκοπὸ ἔχει τὴν σεξουαλικὴ ἐκπαίδευση, τὴν πρό­ληψη καὶ δια­­χεί­ριση τῶν σεξουαλικὰ μεταδιδόμενων μολύνσεων, τὴν διαχείριση τῆς στει­ρό­­τη­τας καὶ κυρίως τὴν ἐνημέρωση τῶν ζευγαριῶν πάνω σὲ θέματα ἀνα­παρα­γω­γι­κῆς ἀγωγῆς, ὥστε νὰ ἀποφεύ­γονται οἱ λεγόμενες ἀνεπιθύμητες ἐγκυ­μο­σύνες, δηλαδὴ νὰ ἀποκτοῦν τὸν ἐπι­θυ­μητὸ ἀριθμὸ παιδιῶν στὸν ἐπιθυμητὸ χρόνο.
Ἐνῶ κανεὶς δὲν θὰ μποροῦσε νὰ ἀμφισβητήσει τὴν ἀπόλυτη ἀνάγκη κάθε ἐγκυμοσύνη νὰ εἶναι ἐπιθυμητή, διότι εἶναι φοβερὸ νὰ ἔρχεται στὸν κόσμο ἕνας ἄνθρωπος ἀνεπιθύμητος εἴτε ἀπὸ τοὺς γονεῖς του εἴτε ἀπὸ τὴν κοινωνία, ταυ­τόχρονα θὰ ἔπρεπε νὰ ὁμολογήσουμε ὅτι ὁ ὅρος ἐπιθυμητὴ ὡς προσ­διοριστικὸ τῆς ἐγκυμοσύνης θέλει τὴν ἀνάλυσή του. Μὲ ἄλλα λόγια, ἄλλο πράγμα εἶναι τὸ νὰ μὴν εἶναι ἐπιθυμητὴ μία ἐγκυμοσύνη γιατὶ συνδέεται μὲ διεγνωσμένο παθο­λογικὸ ἔμβρυο ποὺ προϊδεάζει γιὰ μία τυραννικὴ ἐπιβίωση, ἄλλο εἶναι ὅταν στα­τιστικὰ μία ἐγκυμοσύνη ἐγκρύπτει τὸ ἐνδεχόμενο ἐνδη­μούσης σὲ κοινωνικὲς ὁμάδες γενετικῆς νόσου, ἄλλο εἶναι ἡ ἀνεπιθύμητη ἐγκυμοσύνη ποὺ σχετίζεται μὲ τυχαία ἀνεύθυνη συνεύρεση, ἄλλο αὐτὴ ποὺ συνδέεται μὲ φιλοσοφία ἀποξέ­νωσης τοῦ γάμου ἀπὸ τὴν τεκνογονία καὶ θεώ­ρησής του ἁπλὰ ὡς νομιμο­ποι­ημένης κοινωνικῆς συμβίωσης, ἄλλο εἶναι ὅταν ἡ ἐγκυμοσύνη εἶναι μὴ ἐπιθυ­μητὴ ὡς ἀντιμετώπιση τυχὸν ὑπερπληθυσμιακῆς ἀπειλῆς συγκεκριμένων χωρῶν ἢ τοπικῶν κοινωνιῶν καὶ ἄλλο ὅταν ἐκφράζει καθαρὰ ρατσιστικὲς ἀντιλήψεις.
Συνεπῶς τὸ πρόβλημα ποὺ ἀναδύεται ἀπὸ τὸν ὅρο ἐπιθυμητὴ εἶναι ἀρκε­τὰ σύνθετο, σὲ τελικὴ δὲ ἀνάλυση οἱ ἔννοιες τοῦ ἐπιθυμητοῦ καὶ τοῦ ἀγαπητοῦ συγχέονται. Μὲ ἄλλα λόγια, ἡ κυριαρχοῦσα ἀντίληψη εἶναι ὅτι μόνον ἂν ἕνα παιδὶ εἶναι ἐπιθυ­μητὸ εἶναι δυνατὸν νὰ εἶναι καὶ ἀγαπητό. Ἀντί­θετα, θὰ μπο­ροῦσε κάθε παιδὶ νὰ εἶναι ἀγαπητὸ καὶ ἔτσι νὰ γίνει ἐπιθυμητό, ἀκόμη καὶ τὸ προβληματικό.
Ἕνα ἄλλο πρόβλημα εἶναι ὅτι συχνὰ ὁ ἔλεγχος τῶν γεννήσεων γίνεται σὲ ὕστερο στάδιο, δηλαδὴ ἐξυπονοεῖ διακοπὴ τῆς κυήσεως. Ἔτσι στὴ χώρα μας, γιὰ κάθε τοκετὸ ἀντιστοιχοῦν περισσότερες ἀπὸ τρεῖς ἐκτρώσεις, ποσοστὸ ἰδιαί­τερα ἀνησυχητικό, ἂν ληφθεῖ ὑπ’ ὄψη ὅτι, πέραν τῶν ἠθικῶν διλημμάτων ποὺ ἀνα­φέρονται στὴν καταστροφὴ μιᾶς ἀνθρώπινης ζωῆς ποὺ παλεύει νὰ ἐπιβιώ­σει, οἱ ἐπιπλοκὲς ποὺ μπορεῖ μία ἔκτρωση νὰ προκαλέσει εἶναι πολλὲς καὶ μεγά­λες καὶ σὲ ψυχικὸ καὶ σὲ σωματικὸ ἐπίπεδο.
Ἔτσι, σὲ ψυχικὸ μόνον ἐπίπεδο, λόγῳ συμπιέσεως τῶν συναισθημάτων, μπορεῖ νὰ ἐμφανιστοῦν προβλήματα μειωμένης σεξουαλικῆς ἱκανοποίησης ἢ καὶ ἀπο­στρο­φῆς πρὸς τὴν ἐρωτικὴ συνεύρεση ἢ καὶ στοὺς ἄνδρες γενικότερα, μὲ ἀποτέλεσμα τὴν ἀποδυνάμωση τῆς ταυτότητας τοῦ φύλου, τὴ διαταραχὴ τῶν σχέσεων τοῦ ζευγαριοῦ, τὴν κατάθλιψη, τὴν αὔξηση τοῦ καπνί­σματος ἢ τῆς κατανάλωσης οἰνοπνεύματος κ.ἄ.
Παρὰ ταῦτα, ἀπὸ ἠθικῆς πλευρᾶς, στὴν ἀντιμετώπιση τῶν ἀναφυομένων προ­βλημά­των, συχνὰ οἱ κίνδυνοι μιᾶς ἐγκυμο­σύ­νης γιὰ τὴ μητέ­ρα ἢ τὸ παιδὶ ἢ οἱ φόβοι ποὺ αὐτὴ ἐγκυμονεῖ ὑπερτονίζονται καὶ ἡ πρόταση τῆς διακοπῆς της παρουσιάζεται παραπλανητικά, ἀφοῦ δικαι­ολογεῖται ὡς ἀγάπη, ἔλεος καὶ κατα­νόηση, τὰ ὁποῖα ὅμως λαμβάνουν ὑπόψη κυρίως τὸ θέλημα τῶν γονέων.
Γενικά, θὰ μπορούσαμε νὰ ποῦμε ὅτι τὰ ἐργαλεῖα ποὺ χρησιμοποιοῦνται στὸν οἰκογενειακὸ προγραμματισμὸ εἶναι οἱ στατιστικές, οἱ πιθανολογικὲς ἐκτι­μήσεις καὶ ἡ ἐνημέρωση, ποὺ γίνονται μέσῳ τῶν κέντρων οἰκογενειακοῦ προ­γραμ­ματισμοῦ ποὺ προσφέρουν τὶς συμβουλευ­τικὲς ὑπηρεσίες τους δωρεὰν καὶ σὲ ἐπίπεδο προσωπικὸ καὶ αὐστηρὰ ἐμπι­στευ­τικό. Οἱ λύσεις ὅμως ποὺ προτεί­νονται βασίζονται στὶς ἀντισυλληπτικὲς τεχνικές, στὶς τεχνικὲς ὑποβοήθησης τῆς ἀναπαρα­γωγῆς, στὸν προεμφυτευτικὸ καὶ στὸν προγεννητικὸ ἔλεγχο, ἐνίοτε δὲ καὶ στὶς μεθόδους διακοπῆς τῆς κυήσεως. Ὅλα αὐτὰ θὰ μπορούσαμε νὰ τὰ συμπερι­λάβουμε κάτω ἀπὸ τὸν ὅρο περιγεννητικὴ τεχνολογία.


Γ. ΗΘΙΚΟΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ

1) Ἀλλοίωση τῆς ἀξίας τοῦ ἀνθρώπου
Ἡ πρώτη ἠθική, μὲ τὴν εὐρύτερη ἔννοια τοῦ ὅρου, συνέπεια τῶν ἐφαρ­μογῶν τοῦ οἰκογενειακοῦ προγραμματισμοῦ ἀπορρέει ἀπὸ τὴ λέξη προ­γραμ­ματισμός. Ἤδη ἡ σύγχρονη περιγεννητικὴ τεχνολογία χρησιμοποιεῖ ὅρους ὅπως προεμφυτευτικὸς ἢ προγεννητικὸς ἔλεγχος, ἐπιλογὴ φύλου, διορ­θωτικὲς παρεμ­βάσεις, ἀντι­συλληπτικὲς προφυλάξεις, κ.λπ. Μὲ ἄλλα λόγια γινόμαστε ὅλο καὶ περισσότερο ρυθμιστικοὶ τῶν ὅρων τῆς ζωῆς μας. Προγραμ­μα­τίζουμε, ἐλέγ­χου­με, ἐπιλέ­γουμε, προφυλασσόμαστε στὴν οὐσία ἀπὸ τὴ φύση καὶ τοὺς μυ­στικοὺς νόμους της. Σὰν νὰ τὴν ἀντι­μετωπίζουμε ὡς ἀντίπαλο καὶ ὄχι ὡς σύμμαχο, ἀφοῦ δὲν περιοριζόμαστε νὰ διορθώσουμε τὴν παθολογία της, ἀλλὰ τελικά καταρ­γοῦμε καὶ τοὺς ἐσωτερικοὺς λόγους της. Δὲν προγραμματίζουμε τὴν οἰκο­γένεια γιὰ νὰ προλάβουμε βιολογικὲς ἀτέλειες ἀλλὰ κυρίως γιὰ νὰ ἐπιβάλουμε κοινωνικές μας προτιμήσεις. Ἡ τεχνολογία ἔχει ἐπιβληθεῖ στὶς ἐπιλογὲς καὶ στοὺς νόμους τῆς φύσης. Τὸ ἴδιο καὶ ἡ ἀνθρώπινη θέληση.
Αὐτό, ἐνῶ αὐξάνει τὸν ἄνθρωπο ὡς δύναμη, τὸν μειώνει ὡς ἀξία. Ὁ ἄν­θρωπος μπορεῖ νὰ καταφέρνει πολλά, ἀλλὰ ἀξίζει λιγότερο. Μπορεῖ νὰ μὴν εἶναι ἐπιθυμητὸς στὴν προσπάθεια ὑποστασιοποίησής του, ἡ δὲ ἀξία του νὰ ὑπο­βαθμίζεται ὅταν ἡ βιολογική του ποιότητα δὲν ἱκανοποιεῖ συγκεκριμένες αὐθαί­ρετες προδιαγραφές. Δὲν ἔρχεται στὸν κόσμο ὡς μυστήριο, δὲν προκύπτει ὁπωσδήποτε τὴ στιγμὴ τῆς ἔκρηξης τῆς ψυχο­­σωματικῆς ἀγάπης τῶν γονέων του. Ἡ ἀναπαραγωγικὴ λειτουργία ἔχει ἀποδεσμευτεῖ ἀπὸ τὴν ἔκφραση τῆς ἀγα­πητικῆς σχέσης. Ἡ ἀνθρώπινη ἀρχὴ ὁρᾶται, ὁρίζεται, προγραμματίζεται, προσ­διορίζεται. Ἡ συνέχειά της ἐλέγχεται, ἐπιλεκτικὰ διακό­πτεται, συζητεῖται. Τὰ κριτήρια τῆς ἠθικῆς ἐλα­στι­­κοποιοῦνται, οἱ ἀναστολὲς ἐλα­χι­στοποιοῦνται. Ὁ ἄνθρωπος ὑποβαθμίζεται σὲ βιολογικὴ μο­νά­δα ποὺ ἱκανοποιεῖ καταστάσεις, βολεύει ἐπιθυμίες, ζεῖ λίγα χρόνια καὶ ζυγίζει περισσότερα κιλά.
Ἐπὶ πλέον ὑποκρύπτει ἢ καὶ ὑποθάλπει μιὰ ἀλαζονικὴ στάση ποὺ εὔκολα μᾶς ὠθεῖ ἀπὸ τὴ θεραπευτικὴ προσπάθεια σὲ μία τάση ἱκανο­ποί­ησης τῶν ἀλόγι­στων ἐπιθυμιῶν μας μὲ τὸ ὅποιο τίμημα. Εἶναι ἐνδιαφέρον ὅτι σὲ σχετικὰ πρόσφατη δημοσκόπηση μεταξὺ ζευγαριῶν στὶς ΗΠΑ, ἕνα ποσοστὸ 11% δήλωσε ὅτι, ἂν ὑπῆρχε τρόπος νὰ διαγνωστεῖ ἡ προδιάθεση γιὰ παχυσαρκία στὰ ἔμ­βρυα, σὲ περίπτωση θετικὴ θὰ διέκοπταν τὴν κύηση.
Ἡ in vitro ὕπαρξη ἑκατομμυρίων πλέον ἐμβρύων ποὺ περιμένουν μέσα σὲ καταψύκτες τὴν ἐξέλιξη ἢ καταστροφή τους ὡς ἀποτέλεσμα ἀποφάσεων τρί­των, ποὺ συχνὰ ἀμφισβητεῖται μὲ ἐπιστημονικοφανῆ ἐπιχειρήματα ἡ ἀνθρώ­πινη ταυτότητά τους, ποὺ αὐτὴ ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὶς κατὰ τόπους νομοθεσίες, ποὺ μποροῦν σὲ κάποιες χῶρες νὰ θεωροῦνται ἄνθρωποι καὶ σὲ ἄλλες ὄχι, ποὺ μποροῦν νὰ ξεχνοῦνται εὔκολα, νὰ γίνονται ἀποτέλεσμα πειραματισμοῦ ἢ καὶ νὰ καταστρέφονται ὡς ἱστοὶ καὶ ὄχι ὡς ἀνθρώπινες ὀντότητες πάλι φέρνει τὴν ἀξία τοῦ ἀνθρώπου ἀντιμέτωπη μὲ τὶς σύγχρονες πρακτικὲς καὶ λογικές.

2) Ὁ Θεσμός οἰκογένειας
Ἐκτὸς τούτου, μὲ τὴν ἐπιβολὴ τοῦ οἰκογενειακοῦ προγραμματισμοῦ στὸν Δυτικὸ κόσμο ἐπιβλήθηκε τὸ μοντέλο τῆς οἰκογένειας τοῦ ἑνὸς ἢ τῶν δύο παι­διῶν, μὲ ἄμεσες συνέπειες τὸν γηρασμὸ τῶν κοινωνιῶν, τὴν ἀποδυνάμωση τῆς οἰκο­γε­νειακῆς συνοχῆς, τὴν ἀλλοίωση βασικῶν κοινωνικοψυχολογικῶν ἐκ­φρά­σεων κυρίως τῆς παιδικῆς ἡλικίας, τὴ διαταραχὴ τῶν διαπολιτισμικῶν ἰσορ­ρο­πιῶν, τὴν ἀλλαγὴ τῶν ἠθῶν, τὴν ἀναστάτωση τῶν δημογραφικῶν ἀναλογιῶν μὲ ὅ,τι αὐτὰ συνεπάγονται. Οἱ κοινωνικὲς προτιμήσεις, συμπιέζουν ἀφόρητα τὸν ἀριθμὸ τῶν παιδιῶν ποὺ προτιμοῦν οἱ φυσικοὶ νόμοι.
Ἤδη τὸ παιδὶ ὑπερπροστατεύεται, τοῦ παρέχονται ἄφθονα τὰ ὑλικὰ ἀγα­θὰ καὶ ὅ,τι χρειάζεται γιὰ νὰ δημιουργήσει ἐγωιστικὴ ὑπερτροφία. Ἀπομονωμένο πλέον, δὲν ἀναπτύσσει φυσιολογικὴ κοινωνικότητα ἀφοῦ ζεῖ χωρὶς ἀδέλφια, μὲ γονεῖς ποὺ ἀπουσιάζουν στὴν ἐργασία, μὲ παποῦδες ποὺ ζοῦν παρκαρισμένοι σὲ γηροκο­μεῖα, χωρὶς στοργή, χωρὶς αἴσθηση χρόνου. Ἡ ἔννοια τῆς οἰκογενειακῆς κοινω­νίας ἔχει ἀντικατασταθεῖ ἀπὸ τὴν ψυχρὴ λογικὴ ποὺ προϋπολογίζει τὸ ὕψος τοῦ μισθοῦ, τὸν χρόνο τῆς ψυχαγωγίας, τὴν ἰσχὺ τῶν συζυγικῶν δεσμῶν καὶ ἀνά­λογα ἀπο­φασίζει γιὰ τὸν ἀριθμὸ τῶν παιδιῶν, τὸν χρόνο τῆς γεννήσεως, σύντο­μα καὶ τὸ εἶδος τῶν χαρακτηριστικῶν.
Κάποτε στὸ ἐρώτημα πόσα παιδιὰ ἔχεις, ἡ ἀπάντηση ἦταν «πέντε ἢ ἕξι τοῦ Θεοῦ» καὶ στὴν οἰκογένεια χωροῦσε καὶ τὸ παιδὶ ποὺ θὰ εἶχε κάποια ἀσθέ­νεια ἢ κάποιο παθολογικὸ σύνδρομο. Αὐτὸ ὑπογράμμιζε τὴν ἀξία ὁλό­κληρης τῆς οἰκογένειας. Σήμερα μιλᾶμε γιὰ τὸ παιδὶ ἢ τὸν γυιὸ καὶ τὴν κόρη σὲ ἑνικὸ ἀριθμό. Καὶ ἂν ὑπάρχει κάποιο παιδάκι μὲ πρόβλημα στὴν ὑγεία ἢ στὴ νοητικὴ λειτουργία του, τότε αὐτὸ θεωρεῖται λάθος λιγότερο τῆς φύσης ποὺ τὸ ἔκανε, καὶ περισσότερο δικό μας ποὺ δὲν τὸ προλάβαμε. Ἂν πάλι αὐτὸ μποροῦσε ἔγκαιρα ...θεραπευτικὰ (;) νὰ τοῦ στερηθεῖ ἡ προοπτικὴ τῆς ζωῆς καὶ κάποιοι ἀρνήθηκαν νὰ συμμορφωθοῦν, τότε σύμφωνα μὲ τὴ γνωμοδότηση τῆς Ἐθνικῆς Ἐπιτροπῆς Βιο­ηθικῆς ἡ ἀπόφασή τους αὐτὴ «ἐλέγχεται ...ἠθικά».
Ἡ ἐπιθυμία τοῦ ἐλεγχόμενου οἰκογενειακοῦ προγραμματισμοῦ σὲ συν­δυασμὸ μὲ τὶς δυνατότητες ποὺ προσφέρει ἡ σύγχρονη περιγεννητικὴ τεχνο­λογία ἔχει καίρια ἀλλοιώσει τὴν ταυτότητα τῆς οἰκογένειας.
Ἔτσι, ἡ ἀποδέσμευση τῆς γονιμοποίησης ἀπὸ τὸ μητρικὸ σῶμα δίνει πλέον τὴ δυνατότητα ἀπόκτησης τέκνων σὲ μονίμως συμβιοῦντες συντρό­φους ἐνδεχομένως καὶ τοῦ ἰδίου φύλου, σὲ ἄτομα ποὺ δὲν ἔχουν συντρό­φους, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ παραβιάζονται βασικὰ ἰδιώματα τῆς διαχρονικῆς περὶ οἰκο­γένειας ἀντίληψης καὶ οἱ κοινωνίες νὰ βρίσκονται ἀντιμέτωπες μὲ σωρεία ἀναπάντητων ἐρωτημάτων.
Ἡ νομιμοποίηση τῆς παρένθετης μητρότητας καὶ τῆς ἑτερόλογης γονιμο­ποίησης παρεμβάλλει στὸ ἄβατο τῆς σχέσης τῶν δύο συζύγων τὴν εἴσοδο τρί­των προσώπων, σὲ τέτοιο μάλιστα βαθμὸ ὥστε νὰ διαταράσσεται ἡ ἰσοτιμία τῶν γονέων ἀπέναντι στὸ παιδὶ καὶ νὰ προκαλοῦνται ἐπικίνδυνες ἐνδοοικογε­νειακὲς ροπές, ἀφοῦ ὁ δανεισμὸς σπέρματος καθιστᾶ τὸν πατέρα λιγότερο πατέ­ρα ἀπὸ ὅσο μητέρα εἶναι ἡ καὶ γενετικὰ συγγενής μὲ τὸ παιδὶ μητέρα.
Συνοπτικά, θὰ μπορούσαμε νὰ ποῦμε ὅτι:
Τὸ νέο νομικὸ καθεστὼς ποὺ δημιουργήθηκε στὴ χώρα μας μετὰ τὶς άλλαγὲς τοῦ Ἀστικοῦ μας Κώδικα τὸ 2002, μὲ τὸ νὰ παρέχεται ἡ δυνατότητα ἀπό­κτησης τέκνων καὶ σὲ ἄτομα ποὺ δὲν βρίσκονται σὲ κοινωνία γάμου, δηλα­δὴ σὲ ζεύγη ποὺ συζοῦν, σὲ ἄγαμες μητέρες ἢ σὲ γυναῖκες ποὺ ὁ σύντροφός τους ἔχει πεθάνει, ἐκχωρεῖται τὸ βασικὸ δικαίωμα τῆς τεκνο­ποιίας -ποὺ ὡς τώρα ἀνῆκε ἀποκλειστικὰ στὸν γάμο- καὶ σὲ ἄλλες μορφὲς ἐξώ­γαμης συμ­βιώσεως ἢ ζωῆς μὲ ἀποτέλεσμα στὴν οὐσία νὰ προσ­βάλ­λεται ὁ θεσμὸς τῆς οἰκο­γένειας καὶ ἡ μοναδικὴ ἀξία τοῦ γάμου καὶ νὰ παραβιάζεται ἡ συντα­γμα­τικὴ ἐπι­ταγὴ ποὺ ἐπι­βάλλει στὴν πολιτεία τὴν προστασία τοῦ γάμου καὶ τῆς οἰκο­­γένειας (Ἄρθρο 21 παρ. 1), ποὺ τελικὰ ἐξισώνονται μὲ τὶς ἄνευ δε­σμεύσεων μὴ νόμιμες συμ­βιώσεις.
Γενικά, θεσμοθετεῖται μιὰ ἠθικὴ καὶ μία λογικὴ ποὺ καίρια πλήτ­τει τὸν γάμο καὶ τὴν οἰκογένεια «τόσο ὡς προσωπικὲς σχέσεις ὅσο καὶ ὡς κοινω­νικοὺς θεσμούς, ἑδραιωμένους βαθιὰ στὴν κοινωνικὴ συνείδηση καὶ προστα­τευό­με­νους συνταγματικά», ταυτόχρονα δέ, ἐνῶ «τὸ σύγχρονο Οἰκογενειακὸ Δίκαιο βλέπει ὅλα τὰ ζητή­­ματα ἀπὸ τὴ σκοπιὰ τοῦ συμφέροντος τοῦ ἀνηλίκου (ΑΚ. 1511), τοῦ παι­­διοῦ», στὴν προτεινόμενη νομικὴ ἀντίληψη, ὁ σκοπὸς τῆς ἀνα­πα­­ραγωγῆς δὲν φαί­νε­ται νὰ εἶναι τὸ συμφέρον τοῦ ἴδιου τοῦ παιδιοῦ, ὅσο ἡ ἐπιθυμία τῶν κοινω­νικο­συναι­σθη­ματι­κῶν γονέων νὰ ἀποκτήσουν τέκνο.
Αὐτὸς εἶναι καὶ ὁ λόγος ποὺ κάποιοι ἔγκριτοι νομικοὶ θεωροῦν ὅτι μὲ τὴν ψήφιση τοῦ νέου αὐτοῦ νόμου στὴν οὐσία «ὀπισθοδρομοῦμε ὡς πρὸς τὴν σπουδαία αὐτὴ κατά­κτηση τοῦ Οἰκογενειακοῦ Δικαίου».

3) Κοινωνικὲς καὶ Δημογραφικὲς συνέπειες
Ἐκτὸς ἀπὸ τὶς παραπάνω συνέπειες, ὁ οἰκογενειακὸς προγραμματισμὸς ἔχει καὶ τεράστιες συνέπειες κοινωνικὲς καὶ δημογραφικές.
Ἔτσι γιὰ παράδειγμα, ἐνῶ ἡ φυσικὴ ἀναλογία ἀνδρῶν πρὸς γυναῖκες στὴ γέννηση (natural human sex ratio at birth) σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο εἶναι 1.07 (στὴν Ἑλλάδα 1.06, γενικὰ ποικίλλει ἀπὸ 1.03 μέχρι 1.08), ἡ προνοητικὴ αὐτὴ σταθερὰ μὲ τὶς ἐπιλεκτικὲς σύγχρονες μεθόδους σὲ ποικίλες χῶρες τείνει νὰ ἀλλοιωθεῖ μὲ ἀπρόβλεπτες κοινωνικὲς συνέπειες. Ὁ λόγος αὐτός, ἐξαιτίας τῆς μεγαλύτερης διάρκειας ζωῆς τῶν γυναικῶν, γιὰ τὶς ἡλικίες ἀνω τῶν 65 ἐτῶν περιορίζεται στὸ μέχρι καὶ 0,70 στὴ Γερμανία ἢ 0,72 στὶς ΗΠΑ.
Κοινωνιολόγοι προβλέπουν ὅτι περίπου 24 ἑκατομμύρια ἄνδρες θὰ ἀδυ­νατοῦν νὰ βροῦν σύζυγο τὸ 2020 στὴν Κίνα, καθώς ἡ παραδοσιακὴ προτί­μηση γιὰ τὰ ἀγόρια, ἡ ἀνεπαρκὴς κοινωνικὴ ἀσφάλιση (οἱ ἡλικιωμένοι ἀγρότες μπο­ροῦν νὰ στηριχθοῦν μόνο στὰ παιδιά τους) καὶ ἡ ἐθνικὴ πολιτικὴ οἰκογε­νειακοῦ προγραμματισμοῦ ἔχουν ἀλλοιώσει τὴν ἀναλογία τῶν δύο φύλων στὴ χώρα.
Ὅπως ἀναφέρεται σὲ ἔκθεση ποὺ δημοσιεύεται στὰ κινεζικὰ μέσα ἐνημέ­ρωσης, ἡ ἀναλογία ἀγοριῶν-κοριτσιῶν στὶς γεννήσεις ζωντανῶν βρεφῶν τὸ 2005 εἶχε ἀνέλθει σε 1,19, ἀπὸ 1,16 ποὺ ἦταν τὸ 2000.
Ὅσον ἀφορᾶ στὴν Ἑλλάδα, σύμφωνα μὲ στατιστικές:
α) ἡ φυσικὴ αὔξηση τοῦ πληθυσμοῦ (γεννήσεις μεῖον θάνατοι) ἀπὸ 963.249 τὴ δεκαετία τοῦ ’50 συρρικνώθηκε σὲ 20.536 τὴ δεκαετία τοῦ ’90.
β) Κατὰ τὴν τελευταία πεντηκονταετία τοῦ περασμένου αἰῶνα (1951-2000) ἡ συνολικὴ αὔξηση τοῦ πληθυσμοῦ στὴν Ἑλλάδα ὀφείλετο κατὰ 82% στὴ φυσικὴ αὔξηση τοῦ πληθυσμοῦ καὶ κατὰ 18% στὰ μεταναστευτικὰ ρεύ­ματα.
Ἀπὸ τὸ 2001 μέχρι τὸ 2007, μόλις τὸ 3,5% τῆς συνολικῆς αὔξησης ὀφεί­λεται στὴ φυσικὴ αὔξηση καὶ τὸ 96.5% στὴν καθαρὴ εἰσροὴ πληθυσμοῦ (σχε­δὸν στὸ σύνολό του μεταναστευτικοῦ)
γ) Ἐνῶ ἡ Ἑλλάδα τὸ 1961 εἶχε τὸν χαμηλότερο δείκτη γήρανσης (σχέση τῆς ὁμάδας ἡλικιῶν 65 ἐτῶν καὶ ἄνω πρὸς τὴν ὁμάδα ἡλικιῶν 0-14 ἐτῶν) μετὰ τὴ Φινλανδία στὴν Εὐρώπη, 0,27, τὸ 2007 εἶχε τὸν ὑψηλότερο ἀπὸ ὅλες τὶς Εὐρωπαϊκὲς χῶρες (3,81).
δ) Ἐκτιμᾶται ὅτι τὸ 2061, ἐπὶ συνόλου 11.000.000 κατοίκων στὴ χώρα μας, τὰ 3.500.000, ἤτοι τὸ 32%, θὰ εἶναι ἀλλοδαποί.
Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ὡς Ἔθνος γηράσκουμε ταχύτατα καὶ ἐπικίνδυνα καὶ ἀλλοιώνεται ἡ Ἐθνική μας ὁμοιογένεια τὸ ἴδιο ταχύτατα καὶ ἐπικίνδυνα.


Δ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΟ ΣΧΟΛΙΟ
Θὰ τελειώσω μὲ ἕνα σχόλιο. Εἶδα στὸ πρόγραμμα τοῦ Συνεδρίου ἕνα τεράστιο φάσμα ἐξαιρετικὰ ἐνδιαφέρουσας θεματολογίας. Εἶναι ὅμως ἀνάγκη ὅλος αὐτὸς ὁ πλοῦτος γνώσεων καὶ ἐφαρμογῶν νὰ ἐνσωματωθεῖ στὸν δημιουρ­γικὸ προβληματισμό μας γιὰ τὸ μέλλον. Ἂν στόχος μας εἶναι νὰ βολέψουμε τὸ παρόν μας μυωπικά, τότε ἂς ἀρκεστοῦμε σὲ αὐτὰ ποὺ ξέρουμε καὶ κάνουμε. Ἂν ὅμως ἡ ἱερότητα τῆς ἀνθρώπινης ἀξίας, ὁ σεβασμὸς στὸν δοκιμασμένο θεσμὸ τῆς οἰκογένειας, ἡ πίστη στὴ δύναμη τῆς ἱστορικῆς φυλετικῆς ὁμοιογένειας καὶ ἐθνικῆς μας συνείδησης ἀποτελοῦν ἀκόμη στόχους καὶ ἀξιοποίησης καὶ ἐπι­βίωσης, ἡ ἀπουσία ἢ ἀποδυνάμωση τῶν ὁποίων προσβάλλει τὴν ὑπαρκτική μας διεκδίκηση, τότε καλὸ εἶναι, μαζὶ μὲ τὰ καθαρὰ ἐπιστημονικὰ συμπεράσματα αὐτοῦ τοῦ Συνεδρίου, νὰ παρουσιαστοῦν καὶ κοινωνιολογικὲς μελέτες μὲ τολμη­ρὸ πνευ­­ματικὸ περιεχόμενο καὶ σαφεῖς πολιτικὲς προτάσεις.
Εἶναι πολὺ λεπτὰ τὰ ὅρια ἀνάμεσα στὴ θεραπεία καὶ τὴν ἀλόγιστη ἐπι­θυμία γιὰ νὰ τὰ προσδιορίσουμε. Εἶναι πολὺ λεπτὴ καὶ μεγαλύτερη ἀπὸ τὴ βιο­λογικὴ ἡ μυστικὴ ἀξία τοῦ ἀνθρώπου γιὰ νὰ τὴν ἀγνοήσουμε. Εἶναι τεράστιο τὸ βάρος τοῦ ἱστο­ρικοῦ καὶ ἐθνικοῦ πολιτισμοῦ μας γιὰ νὰ ἀδιαφο­ρή­σουμε. Εἶναι πολὺ μεγά­λη ἡ ἐσωτερικὴ δυναμικὴ τῆς οἰκογένειας ὅπως κυοφο­ρεῖται ἀπὸ φυ­σι­κοὺς κοι­νω­νικοὺς μηχανισμοὺς γιὰ νὰ μπορέσουμε νὰ τὴν προγραμματίσουμε.
Αὐτὸ ποὺ πρέπει νὰ προγραμματίσουμε δὲν εἶναι ἡ ποσοτικὴ ἔκφραση τῆς οἰκογένειας, οὔτε ἡ προβολή της στο ἐφήμερο βιολογικό ἐπίπεδο, ἀλλὰ ἡ ἐπιστροφὴ στὴν πνευματικὴ ποιοτική της ἀναζωογόνηση, στὴ φυσι­ο­λογική της ὀμορφιά, στὸν ἀξιολογικό της πλοῦτο.