Ἡ σημερινὴ Κυριακή, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, εἶναι ἀφιερωμένη στοὺς ἁγίους Πα-τέρες τῆς Δ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, οἱ ὁποῖοι διεκήρυξαν ὅτι ὁ Χριστὸς εἶναι τέλειος Θεὸς καὶ τέλειος ἄνθρωπος, ἀλλὰ ταυτόχρονα εἶναι ἕνας. Οἱ δύο φύσεις ἑνώθηκαν καὶ ἐξακολουθοῦν νὰ διακρίνονται καὶ νὰ διαφέρουν μεταξύ τους, ἀλλὰ καὶ δὲν χωρίζονται, ἐπειδὴ εἶναι ἑνωμένες σὲ ἕνα πρόσωπο. Ἀπ’ τὴν συνύπαρξή τους γίνεται μία ἀνταλλαγὴ δώρων καὶ ἡ ἀνθρώπινη φύση ἐμπλουτίζεται ἀπ’ τὴν θεία. Ἡ κατώτερη ἀπ’ τὶς δύο φύσεις λαμβάνει ἀπ’ τὴν ἄλλη ὅ,τι δὲν ἔχει μόνη της.

Στὸ ἀπόσπασμα ἀπὸ τὴν ἐπὶ τοῦ  Ὄρους Ὁμιλία τοῦ Κυρίου ποὺ ἀκούσαμε στὴ Θεία Λειτουργία, ὁ Χριστὸς παρομοιάζει τοὺς μαθητές Του μὲ τὸ ἁλάτι καὶ τὸ φῶς. Οἱ πιστοὶ δηλαδὴ θὰ πρέπει νὰ ἔχουν τὶς ἰδιότητες τοῦ ἁλατιοῦ καὶ τοῦ φωτός, ἀλλὰ σὲ σχέση μὲ τὸν κόσμο, μέσα στὸν ὁποῖο ζοῦν. Τὸ ἁλάτι ἐκείνη τὴν ἐποχὴ ἦταν τὸ ὑλικὸ ἐκεῖνο ποὺ προστάτευε τὶς τροφὲς ἀπ’ τὴν σήψη, ἐπειδὴ δὲν ὑπῆρχαν τὰ ψυγεῖα καὶ ὁ ἠλεκτρισμός. Τὸ φῶς ἐμποδίζει καὶ διαλύει τὸ σκοτάδι. Οἱ Χριστιανοὶ ἀναλαμβάνουν τὴν εὐθύνη νὰ ἐμποδίζουν στὸν κόσμο γύρω τους τὴν ἀποσύνθεση καὶ τὴν κυριαρχία τοῦ σκοταδιοῦ. Γιὰ νὰ παρομοιάζει ὁ Χριστὸς τοὺς πιστοὺς μὲ τὸ ἁλάτι καὶ τὸ φῶς σὲ σχέση μὲ τὸν κόσμο, αὐτὸ σημαίνει ὅτι ὁ κόσμος εἶναι δυνατὸν νὰ κινηθεῖ πρὸς δύο κατευθύνσεις, εἴτε νὰ προοδεύσει εἴτε νὰ καταστραφεῖ. Πότε κινεῖται πρὸς τὴν μία καὶ πότε πρὸς τὴν ἄλλη κατεύθυνση, εὔκολο εἶναι νὰ καταλάβουμε ἀπ’ τὰ συμφραζόμενα τῆς ἐπὶ τοῦ Ὄρους Ὁμιλίας. Λίγο παραπάνω ὁ Χριστὸς εἶπε τούς «μακαρισμούς», περιέγραψε δηλαδὴ τὰ χαρακτηριστικὰ τῶν ἀληθινῶν μαθητῶν Του. Εἶπε σὲ γενικὲς γραμμὲς ὅτι σὲ ἕνα κόσμο ποὺ κυριαρχεῖ τὸ μίσος, ἡ ἀδικία, τὸ συμφέρον καὶ ὁ ἐγωισμός, οἱ ἀληθινοὶ Χριστιανοὶ ὀφείλουν νὰ ἀντιπαραθέτουν τὴν ἀγάπη, τὴν θυσία, τὴν ἀνιδιοτέλεια καὶ τὴν ταπεινοφροσύνη.

Δὲν ζήτησε ὁ Χριστὸς ἀπ’ τοὺς μαθητές Του τὴν ἀπομάκρυνση ἀπ’ τὸν κόσμο καὶ τὴν ἀπομόνωση. Πολὺ περισσότερο δὲν συμφωνεῖ μὲ τὴν ἀδιαφορία γιὰ τὴν πορεία καὶ τὴν κατάσταση τοῦ κόσμου. Ἀπ’ τὴν ἄλλη πλευρά, ὑπογραμμίζει τὴν ἀνάγκη νὰ διαφέρουν οἱ μαθητές Του ἀπ’ τὸν κόσμο, νὰ σκέπτονται καὶ νὰ ἐνεργοῦν διαφορετικὰ ἀπ’ τὸ πνεῦμα τοῦ κόσμου, νὰ ἔχουν ὡς κριτήριο τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ εἶναι σταθερὸς ὁ προσανατολισμός τους πρὸς τὸν ἐρχόμενο κόσμο τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Ἄν δὲν συμβαίνει αὐτό, τότε δὲν ἔχει νόημα ἡ παρουσία τους. Στὴν περίπτωση αὐτὴ θὰ εἶναι ὅπως τὸ ἁλάτι ποὺ ἔχασε τὴν ἰδιαίτερη χημική του σύσταση καὶ ἔπαυσε νὰ προστατεύει ἀπ’ τὴν σήψη τὶς τροφὲς ἤ νὰ ἐμποδίζει τὴν μόλυνση ἀπ’ τὶς πληγὲς καὶ τὰ τραύματα. Ὁπότε εἶναι ἄχρηστο καὶ οἱ ἄνθρωποι θὰ τὸ ρίξουν στὰ σκουπίδια. Κατὰ ἕνα ἀνάλογο τρόπο, τὸ φῶς, μὲ τὴν παρουσία του καὶ μόνο, λάμπει μέσα στὸ σκοτάδι. Καὶ ἡ παρουσία τῶν ἀληθινῶν χριστιανῶν, χωρὶς οἱ ἴδιοι νὰ θέλουν νὰ αὐτοπροβάλλονται καὶ νὰ διαφημίζονται, δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ μὴν προκαλέσει τὸν θαυμασμὸ στὸ περιβάλλον τους. Ὅπως εἶναι γραμμένο σὲ ἄλλο σημεῖο τῆς Καινῆς Διαθήκης, ἐὰν ἐξ αἰτίας τῆς κακῆς συμπεριφορᾶς τῶν λεγομένων χριστιανῶν βλασφημεῖται τὸ  Ὄνομα τοῦ Θεοῦ μπροστὰ στὰ μάτια τῶν ἀνθρώπων, ἄλλο τόσο μὲ τὴν ἀρετὴ τῶν πραγματικῶν μαθητῶν τοῦ Χριστοῦ δοξάζεται τὸ ἅγιο Ὄνομα τοῦ Θεοῦ.  

Ἡ ἔκφραση «ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων» δὲν σημαίνει, ὅπως ἤδη εἴπαμε, ὅτι οἱ χριστιανοὶ ἐπιδιώκουν τὴν αὐτοπροβολή. Λίγο παραπάνω ἄλλωστε ὁ Χριστὸς μίλησε γιὰ τὸ θέμα αὐτό. Ὡστόσο, «ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων» σημαίνει ὅτι οἱ πιστοὶ ἔχουν καθῆκον νὰ ὁμολογοῦν τὴν ἀλήθεια σὲ μία κοινωνία ποὺ ὁ καθένας θεωρεῖ ὅτι εἶναι ἐλεύθερος νὰ πράττει ὅ,τι τοῦ ἀρέσει. Σὲ ἕνα κόσμο ποὺ κυριαρχεῖ ὁ ὑποκειμενισμὸς καὶ σὲ μία κοινωνία ποὺ ἀνέχεται καὶ δικαιολογεῖ τὰ πάντα, οἱ Χριστιανοὶ μὲ τὸν λόγο τους, ὅταν βεβαίως εἶναι «ἅλατι ἠρτυμένος», κυρίως ὅμως μὲ τὴν ζωή τους, καλοῦνται νὰ δείξουν τὸν διαφορετικὸ τρόπο ζωῆς, τὸν σύμφωνο μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ.    

Ὁ Χριστός, ὅταν δίδασκε, ἀντιμετώπιζε πολὺ συχνά, τὴν κατηγορία ὅτι εἶναι παραβάτης τοῦ Μωσαϊκοῦ Νόμου. Στὴν κατηγορία αὐτὴ ὁ Χριστὸς ἀπαντοῦσε ὅτι, ὄχι μόνο δὲν εἶναι παραβάτης, ἀλλὰ στὴν πραγματικότητα Αὐτὸς ἐκπλήρωσε τὸν Νόμο μὲ ἰδιαίτερη ἀκρίβεια. Κανεὶς ἄλλος δὲν τήρησε τὸν Νόμο ὅπως ὁ ἀναμάρτητος Χριστός. Ἀλλὰ καὶ κάτι ἄλλο πολὺ σημαντικό. Οἱ ἄνθρωποι αἰσθάνονται καταπίεση μπροστὰ στὸν ὁποιοδήποτε νόμο, δὲν τοὺς εὐχαριστεῖ ἡ τήρηση τῶν νόμων, ἐπειδὴ αἰσθάνονται ὅτι τοὺς περιορίζει. Ὁ Χριστὸς προσφέρει ἕνα ἐσωτερικὸ κίνητρο, ὥστε ὁ Νόμος τοῦ Θεοῦ νὰ φαίνεται εὔκολος καὶ εὐχάριστος. Τὸ ἐσωτερικὸ αὐτὸ κίνητρο δὲν εἶναι ἄλλο ἀπ’ τὴν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἡ ὁποία δόθηκε στοὺς ἀνθρώπους μὲ τὴν Πεντηκοστή. Μὲ τὴν δύναμη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἶναι σχετικῶς εὔκολο νὰ τηρήσει ὁ ἄνθρωπος τὸν Νόμο τοῦ Θεοῦ. Ἄλλωστε, ὁ Χριστὸς συμπλήρωσε τὸν Νόμο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης μὲ καινούριες ἐντολές, οἱ ὁποῖες φαίνονται δυσκολότερες στὰ μάτια τῶν συνηθισμένων ἀνθρώπων. Ἐάν στὴν Παλαιὰ Διαθήκη ἀπαγορευόταν ὁ φόνος, ἔρχεται ὁ Χριστὸς καὶ προσθέτει ὅτι δὲν ἀπαγορεύεται μόνο ὁ φόνος, ἀλλὰ ὅτι καὶ ὁ φθόνος εἶναι ἐπικίνδυνος, γι’ αὐτὸ ἄς φροντίζουν οἱ μαθητές Του νὰ τὸν βγάζουν γρήγορα ἀπ’ τὶς καρδιές τους.

Ὁ Χριστός, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ἔθεσε αὐτὸν τὸν καινούριο Νόμο τῆς Χάριτος καὶ πρῶτος Αὐτὸς ἐφάρμοσε αὐτὴν τὴν καινούρια διδασκαλία. Ὑπάρχει βεβαίως κίνδυνος νὰ δημιουργηθεῖ ἡ ἐντύπωση ὅτι ὁ Χριστιανισμὸς εἶναι μόνο ὡραῖες θεωρίες. Καὶ ὑπάρχει ἐπίσης ὁ κίνδυνος νὰ νομίσει κάποιος ὅτι ὅλες αὐτὲς οἱ ἐντολὲς εἶναι ἀνεφάρμοστες καὶ οὐτοπικές. Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας εἶναι αὐτοὶ ποὺ δίδαξαν τὸ Εὐαγγέλιο χωρὶς προσθαφαιρέσεις καὶ χωρὶς ἐκπτώσεις, ἀλλὰ καὶ αὐτοὶ ποὺ ἔζησαν τὸ περιεχόμενο τῆς εὐαγγελικῆς διδασκαλίας. Ἀπέφυγαν μὲ τὸν συνδυασμὸ αὐτὸ τὸν μεγαλύτερο κίνδυνο, ὁ ὁποῖος εἶναι ἡ ὑποκρισία καὶ ἡ ἀσυνέπεια. Ὅπως λέγει ὁ λαὸς σοφότατα, «δάσκαλε ποὺ δίδασκες καὶ λόγο δὲν ἐκράτεις…». Ὅπως οἱ ἅγιοι Πατέρες μετέδιδαν ἀπ’ τὸ Φῶς τοῦ Χριστοῦ πρὸς τὸν κόσμο, αὐτὸ τὸ Φῶς μὲ τὴν σειρά μας νὰ ἀκτινοβολοῦμε καὶ ἐμεῖς πρὸς τὸ εὑρύτερο περιβάλλον μας.  

π. Ν.Η.

Ἡ πρώτη ἐντύπωση ἀπ’ τὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, εἶναι  ὅτι δὲν φαίνεται νὰ ἔχει ἄμεση σχέση μὲ τὴν ἑορτὴ τῆς Πεντηκοστῆς. Ὅλα ὅσα ἀκούσαμε σὲ αὐτὸ τὸ ἀνάγνωσμα, συνέβησαν στὴν διάρκεια μιᾶς ἄλλης ἐβραϊκῆς γιορτῆς, τῆς Σκηνοπηγίας, τὴν ὁποία ἑόρταζαν στὶς ἀρχὲς τοῦ φθινοπώρου. Σὲ αὐτὴν τὴν ἑορτὴ οἱ Ἰουδαῖοι θυμοῦνταν τὰ γεγονότα τῆς διαμονῆς καὶ τῆς περιπλανήσεώς τους στὴν ἔρημο, στὸν δρόμο πρὸς τὴν Γῆ τῆς Ἐπαγγελίας, καθὼς ἦταν ἀναγκασμένοι νὰ ζοῦν μέσα σὲ σκηνές, μέχρι νὰ φθάσουν στὸν προορισμό τους. Μετὰ τὴν ἑορτὴ τοῦ Πάσχα ἡ Σκηνοπηγία ἦταν ἡ πιὸ σημαντικὴ γιορτή τους.  Ἤθελαν νὰ εὐχαριστήσουν τὸν Θεὸ καὶ γιὰ τοὺς γεωργικοὺς καρποὺς τῆς περιόδου τοῦ καλοκαιριοῦ. Ἀπὸ δύο σημεῖα τοῦ τελετουργικοῦ τῆς Σκηνοπηγίας λαμβάνει τὴν ἀφορμὴ ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς καὶ ἀπευθύνεται πρὸς τὸ συγκεντρωμένο πλῆθος.  

Κατὰ τὴν ἑβδόμη καὶ τελευταία ἡμέρα τοῦ ἑορτασμοῦ ἕνας ἱερέας ἔφερνε νερὸ ἀπ’ τὴν δεξαμενὴ τοῦ Σιλωὰμ καὶ μὲ αὐτὸ ράντιζαν τὸ θυσιαστήριο τοῦ Ναοῦ τοῦ Σολομώντα. Καὶ στὸ τέλος τῆς ἡμέρας ἄναβαν μεγάλες λυχνίες.  Μὲ ἀφορμὴ τὸ νερὸ ὁ Χριστὸς φώναξε δυνατὰ καὶ εἶπε ὅτι ὅποιος πιστεύει σὲ Αὐτόν, ὅτι δηλαδὴ εἶναι ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ καὶ ὁ  Σωτήρας τοῦ κόσμου, ὁ ἄνθρωπος αὺτὸς στὴν συνέχεια θὰ ἀποτελέσει, μέσα ἀπ’ τὰ ἐσωτερικὰ βάθη τῆς ὑπάρξεώς του, πηγὴ ζωντανοῦ νεροῦ, ἀπ’ τὸ ὁποῖο τόσο ὁ ἑαυτός του ὅσο καὶ οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι θὰ σβήνουν τὴν δίψα τους. Ὁ εὐαγγελιστὴς σχολιάζει στὸ σημεῖο αὐτὸ ὅτι τὸ ζωντανὸ αὐτὸ νερὸ εἶναι τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ἀπ’ τὸ Ὁποῖο ἐπρόκειτο νὰ λάβουν ὅσοι θὰ πιστεύσουν στὸν Χριστό. Καὶ μὲ ἀφορμὴ τὸ φῶς, τὸ ὁποῖο ἐξέπεμπαν οἱ μεγάλες ἐκεῖνες λυχνίες τοῦ Ναοῦ, ὁ Χριστὸς διεκήρυξε ὅτι ὁ Ἑαυτός Του εἶναι τὸ φῶς τοῦ κόσμου. Γι’ αὐτὸ ὅποιος θὰ Τὸν ἀκολουθήσει, δὲν θὰ βαδίζει μέσα στὸ σκοτάδι.

Μεταξὺ αὐτῶν τῶν δύο διακηρύξεων τοῦ Χριστοῦ παρεμβάλλονται ἀρκετοὶ στίχοι, στοὺς ὁποίους τὸ κύριο θέμα εἶναι ἡ ἔντονη ἀντιπαράθεση μέσα στὸ συγκεντρωμένο πλῆθος γιὰ τὸ ποιός εἶναι στὴν πραγματικότητα ὁ Χριστός. Ἄλλοι δέχονται ὅτι εἶναι ὁ ἀναμενόμενος Μεσσίας, ἄλλοι θεωροῦν ὅτι ἡ πίστη στὸν Χριστὸ εἶναι χαρακτηριστικὸ γνώρισμα τῶν ἀγραμμάτων. Διαψεύδονται ὅμως ἀπ’ τὸ γεγονὸς ὅτι ἐμφανίζονται καὶ ἐ-πίσημοι Ἰουδαῖοι, μέλη τοῦ Μεγάλου Συνεδρίου, ὅπως ἦταν ὁ νυκτερινὸς μαθητὴς τοῦ Κυρίου Νικόδημος, οἱ ὁποῖοι ἐκδηλώνουν, ἔστω καὶ μὲ προφυλάξεις, τὴν πίστη τους καὶ τὴν ὑποστήριξή τους πρὸς τὸν Χριστό. Γιὰ νὰ  δικαιολογήσουν τὴν ἄρνησή τους ἀπέναντι στὸν Χριστό, μερικοὶ ἀπ’  αὐτοὺς τοὺς δῆθεν ἐνημερωμένους πάνω στὰ θρησκευτικὰ ζητήματα, προβάλλουν τὸ «ἐπιχείρημα» ὅτι ὁ ἀναμενόμενος Μεσσίας δὲν θὰ προερχόταν ἀπ’ τὴν Γαλιλαία, ἀλλὰ ἔπρεπε νὰ κατάγεται μόνο ἀπ’ τὴν Ἰουδαία. Οἱ φαρισαῖοι εἶχαν ἤδη ἀποστείλει μιὰ παραστρατιωτικὴ ὁμάδα, γιὰ νὰ κατασκοπεύσουν καὶ νὰ συλλάβουν τὸν Ἰησοῦ Χριστό, αὐτοὶ ὅμως γοητεύθηκαν τόσο πολὺ ἀπ’ τὴν διδασκαλία Του καὶ δὲν τόλμησαν νὰ ἐκτελέσουν τὶς διαταγὲς τῶν ἀρχόντων τοῦ λαοῦ. Αὐτὸ τὸ κλίμα ἐπικρατεῖ σὲ γενικὲς γραμμὲς στὸ ἐνδιάμεσο μεταξὺ τῶν δύο διακηρύξεων τοῦ Χριστοῦ κατὰ τὴν τελευταία ἡμέρα τῆς ἑορτῆς τῆς Σκηνοπηγίας. Ὁ Χριστὸς ἦταν τότε «σημεῖον ἀντιλεγόμενον», ἀφορμὴ διχασμοῦ καὶ ἀντιπαραθέσεως μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων, καὶ τὸ φαινόμενο αὐτὸ ἐξακολουθεῖ νὰ παρατη-ρεῖται μέχρι καὶ τὶς ἡμέρες μας μὲ ἀμείωτη ἔνταση.

Τὸ δῶρο τοῦ Χριστοῦ στὴν Ἐκκλησία καὶ τὴν ἀνθρωπότητα εἶναι τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Μὲ τὴν ἀποστολὴ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ὁλοκληρώνεται τὸ ἔργο τοῦ Χριστοῦ πάνω στὴν γῆ. Μὲ τὴν ἐνεργὸ παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στὴν Ἐκκλησία συνεχίζεται καὶ ἐπεκτείνεται τὸ ἔργο τοῦ Χριστοῦ μέχρι καὶ τὴν Δευτέρα Παρουσία.  Χωρὶς τὸν Χριστὸ δὲν θὰ ἐρχόταν τὸ Ἅγιο Πνεῦμα στὴν γῆ. Ὁ εὐαγγελιστὴς σχολίασε ὅτι «δὲν ὑπῆρχε ἀκόμη τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ἐπειδὴ ὁ Ἰησοῦς δὲν εἶχε ἀκόμη δοξασθεῖ». Βεβαίως, ὅπως ἀκούσαμε στοὺς ὕμνους «τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ὑπῆρχε πάντοτε καὶ θὰ ὑπάρχει καὶ θὰ ὑπάρχει χωρὶς ἀρχὴ καὶ χωρὶς τέλος», ἐπειδὴ εἶναι ἰσότιμο Πρόσωπο μὲ τὰ ἄλλα δύο μέσα στὴν Ἁγία Τριάδα. Ἀλλὰ μέχρι νὰ «δοξασθεῖ», δηλαδὴ νὰ σταυρωθεῖ ὁ Χριστός, κυριαρχοῦσε ἡ ἁμαρτία στὸν κόσμο καὶ δὲν ὑπῆρχε ἡ δυνατότητα τὸ Ἅγιο Πνεῦμα νὰ δράσει μὲ ἔντονο καὶ δυναμικὸ τρόπο. Ἄλλωστε, τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, τὸ Ὁποῖο δὲν ἐνανθρώ-πησε ὅπως ὁ Χριστός, συμβολίζεται μεταξὺ ἄλλων καὶ μὲ τὸ περιστέρι. Καὶ αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἀπεχθάνεται τὴν ἀκαθαρσία.

Ἀπ’ τὴν ἄλλη πλευρά, ἐὰν ὁ Χριστὸς ἄνοιξε τὸν δρόμο γιὰ τὴν ἐπαναφορὰ τοῦ ἁγίου Πνεύματος στὴν ἀνθρωπότητα, καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ὅμως συνετέλεσε στὴν Ἐνσάρκωση τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ μέσα στὴν γαστέρα τῆς Θεοτόκου, ἡ ὁποία πραγματοποιήθηκε «ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καὶ Μαρίας τῆς Παρθένου». Ἀλλὰ καὶ μετὰ τὴν Πεντηκοστὴ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα μᾶς ὁδηγεῖ στὸν Χριστό. Καὶ ἄν δὲν μᾶς φωτίσει τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ὁ Χριστὸς ἐξακολουθεῖ νὰ εἶναι γιὰ τοὺς ἀνθρώπους ὁ ἄγνωστος Χ. Καὶ ἡ κορυφαία στιγμὴ τῆς θείας Λειτουργίας, ὁ καθαγιασμὸς τῶν τιμίων δώρων, δὲν πραγματοποιεῖται χωρὶς τὴν ἐπενέργεια τοῦ ἁγίου Πνεύματος, γιὰ τὴν ὁποία ζητοῦμε νὰ μὴν περιορίζεται στὰ «προκείμενα δῶρα», ἀλλὰ νὰ ἀλλοιώνει μὲ τὴν καλὴ ἀλλοίωση καὶ τὸν ἐσωτερικό μας κόσμο. «Τὸ Πνεῦμα Σου τὸ Ἅγιον μὴ ἀντανέλης ἀφ’ ἡμῶν δεόμεθα, Φιλάνθρωπε». Ἀμὴν

π. Ν.Η.

Τὸ θαῦμα τῆς θεραπείας τοῦ ἐκ γενετῆς τυφλοῦ μᾶς διηγήθηκε σήμερα, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης. Τὸ ἀνάγνωσμα περιελάμβανε ἕνα ὁλόκληρο κεφάλαιο ἀπ’ τὸ τέταρτο Εὐαγγέλιο. Ὁ συγγραφέας ἐπιλέγει νὰ διηγηθεῖ ἑλάχιστα θαύματα τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ αὐτὰ τὰ θαύματα  προκαλοῦν στὴν συνέχεια διαλόγους μεταξὺ τοῦ Χριστοῦ καὶ τῶν αὐτοπτῶν μαρτύρων. Στὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα τὸ θαῦμα περιγράφεται μέσα σὲ λίγους στίχους καὶ στὸ μεγαλύτερο μέρος τῆς περικοπῆς ἐκτίθεται ὁ διάλογος μεταξὺ τοῦ πρώην τυφλοῦ καὶ τῶν φαρισαίων.

 Ὅλοι οἱ παρόντες μέχρι ἐκείνη τὴν ἡμέρα ἔβλεπαν τὸν τυφλὸ νὰ ζητιανεύει, ὅλοι γνώριζαν ὅτι ἦταν τυφλὸς ἀπὸ τὴν γέννησή του. Ἐπειδὴ ἀπ’ τὶς κόγχες τοῦ προσώπου του ἔλειπαν ἐντελῶς τὰ μάτια, ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς κατεσκεύασε μὲ πηλὸ καινούρια μάτια καὶ τὰ τοποθέτησε στὴν σωστή τους θέση στὸ πρόσωπο. Ἔδωσε στὴν συνέχεια ἐντολὴ στὸν τυφλὸ νὰ πλύνει τὸ πρόσωπό του στὴν δεξαμενὴ τοῦ Σιλωάμ, ὥστε νὰ θεραπευθεῖ. Οἱ λεπτομέρειες αὐτὲς τοῦ συγκεκριμένου θαύματος ἀποδεικνύουν ὅτι ὁ Χριστὸς εἶναι ὁ δημιουργὸς τοῦ κόσμου καὶ τοῦ ἀνθρώπου. Ὅταν ρώτησαν τὸν πρώην τυφλὸ τί εἶχε μεσολαβήσει καὶ τώρα ἔβλεπε κανονικά, ἐκεῖνος μὲ ἁπλότητα καὶ σαφήνεια περιέγραψε μὲ συντομία πῶς πραγματοποιήθηκε αὐτό. Ὁ πρώην τυφλὸς δὲν γνώριζε τὸν πρωταγωνιστὴ τοῦ θαύματος, εἶχε ἁπλῶς πληροφορηθεῖ γιὰ τὸν Ἰησοῦ Χριστό. Φαίνεται ὅτι στὴν σκηνὴ τοῦ θαύματος συναντοῦσε γιὰ πρώτη φορά του τὸν Χριστό. Ἐξακολουθοῦσε ὅμως καὶ μετὰ τὴν θεραπεία νὰ μὴν Τὸν ἔχει δεῖ μὲ τὰ σωματικά του μάτια. Εἶχε ἀκούσει τὴν φωνὴ τοῦ Χριστοῦ, ὅταν τὸν ἔστειλε στὴν δεξαμενὴ τοῦ Σιλωάμ, εἶχε ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ τὰ σωματικὰ μάτια, ἀλλὰ μέχρι στιγμῆς μὲ αὐτὰ τὰ μάτια δὲν εἶχε (ἀνα)γνωρίσει τὸν Χριστό.

Τὸ θαῦμα ἦταν προφανὲς καὶ ἀναμφισβήτητο. Ὁλοι γνώριζαν τὸν πρώην τυφλό.  Ἐπειδὴ ἡ τύφλωσή του ἦταν «ἐκ γενετῆς», δὲν ἦταν δυνατὴ ἡ θεραπεία μὲ τὰ ἐπιστημονικά ἰατρικὰ μέσα. Ἐὰν ὅμως παραδέχονταν τὸ θαῦμα, θὰ ἦσαν ὑποχρεωμένοι νὰ πιστεύσουν στὸν Χριστό, στὴν διδασκαλία Του καὶ κυρίως τὴν Θεότητά Του. Ἄλλωστε, γιὰ τὸ θέμα αὐτὸ ἔχει προηγηθεῖ στὸ 7^ο κεφάλαιο τοῦ κατὰ Ἰωάννην Εὐαγγελίου ἔντονη ἀντιπαράθεση μεταξὺ τοῦ Χριστοῦ καὶ τῶν Ἰουδαίων. Ὁ ταπεινὸς κατὰ τὰ ἄλλα Ἰησοῦς Χριστὸς διεκήρυσσε ὅτι εἶναι ὁ κατὰ φύσιν Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, οἱ Ἰου-δαῖοι Τὸν κατηγοροῦσαν ὅτι βλασφημεῖ, Ἐκεῖνος ὅμως δὲν ὑποχωροῦσε ἀπ’ τὴν δήλωση αὐτή, ἀπ’ τὴν αὐτοσυνειδησία τῆς Θεότητός Του, ἡ ὁποία ἄλλωστε στὸ κατὰ Ἰωάννην Εὐαγγέλιο δηλώνεται εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς.

Ἐάν οἱ ἄνθρωποι δὲν θέλουν νὰ παραδεχθοῦν τὴν ἀλήθεια, τότε καταφεύγουν στὸ ψεῦδος. Ἡ ἀλήθεια εἶναι συνήθως ἁπλὴ καὶ σαφής, ἀλλὰ τὸ ψεῦδος εἶναι σύνθετο καὶ περίπλοκο. Στὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα αὐτὸ ἀποδεικνύεται πολὺ καθαρά. Ἐπειδὴ ἀκριβῶς οἱ φαρισαῖοι καὶ οἱ ἰουδαῖοι δὲν θέλουν νὰ παραδεχθοῦν ὅτι τὸ θαῦμα πραγματοποιήθηκε ἀπ’ τὸν Ἰησοῦ Χριστό, μετέρχονται πλῆθος τεχνασμάτων. Τὸ ἐντυπωσιακὸ βεβαίως εἶναι ὅτι ὁ πρώην τυφλὸς καταρρίπτει καὶ κονιορτοποιεῖ ὅλα αὐτὰ τὰ σοφίσματα. Στὸν δόλο καὶ τὸ θράσος τῶν ἀντιπάλων τοῦ Χριστοῦ, ὁ πρώην τυφλὸς ἀντιπαραθέτει ἀνιδιοτελὲς θάρρος καὶ σταθερὴ γενναιότητα γιὰ τὴν ὑπεράσπιση τῆς ἀληθείας. Στὴν ἀρχή, ὅπως ἀκούσαμε, οἱ φαρισαῖοι καλοῦν τοὺς γονεῖς τοῦ θεραπευθέντος νὰ ἐπιβεβαιώσουν ἄν ὅντως αὐτὸς ἦταν ὁ πρώην τυφλὸς γιός τους ἤ ἄν ἔχουν κάποιον ἄλλο τώρα μπροστά τους. Οἱ γονεῖς ἐπιβεβαιώνουν ὅτι πραγματικὰ αὐτὸς εἶναι ο γιός τους, ἀρνοῦνται ὅμως νὰ ἀποδώσουν τὸ θαῦμα στὸν Ἰησοῦ Χριστό. Γνώριζαν τὶς ἐχθρικὲς διαθέσεις τῆς ἰουδαϊκῆς κοινῆς γνώμης ἀπέναντι στὸν Χριστὸ καὶ δὲν τολμοῦσαν νὰ ποῦν τὴν ἀλήθεια, ἐπειδὴ φοβοῦνταν ὅτι θὰ ἀποδοκιμάζονταν καὶ ἐκδιώκονταν ἀπ’ τὶς δημόσιες κοινωνικὲς καὶ θρησκευτικὲς ἐκδηλώσεις. Ὁ γιός τους ὅμως, ὁ πρώην τυφλός, ἐπιδεικνύει ἐντελῶς ἀντίθετη συμπεριφορὰ ἀπ’ τοὺς γονεῖς του. Ἐκεῖνοι εἶναι καιροσκόποι καὶ δειλοί, αὐτὸς εἶναι ἀσυμβίβαστος καὶ ἀτρόμητος. Στὴν συνέχεια οἱ ἀντίπαλοι τοῦ Χριστοῦ θὰ ἐπικαλεσθοῦν ἄλλη δικαιολογία. Δὲν εἶναι δυνατόν, θὰ ποῦν, νὰ θαυματουργήσει ἕνας ἁμαρτωλός, ἕνας παραβάτης τῆς ἀργίας τοῦ Σαββάτου. Ὁ πρώην τυφλός, χωρὶς νὰ γνωρίζει σὲ βάθος ποιός εἶναι ὁ Χριστός,  θὰ ἀπαντήσει ὅτι δὲν εἶναι δυνατὸν ὁ εὐεργέτης του νὰ εἶναι ἁμαρτωλός. Ὁ Θεὸς πραγματοποιεῖ τὰ θαύματα, ἐπειδὴ εἰσακούει τὶς προσευχὲς τῶν ἁγίων ἀνθρώπων καὶ ὁπωσδήποτε δὲν ἱκανοποιεῖ τὰ αἰτήματα τῶν ἁμαρτωλῶν. Οἱ φαρισαῖοι θύμωσαν καὶ ἐξεδίωξαν τὸν πρώην τυφλὸ ἀπ’ τὴν συναγωγή, ἐπειδὴ εἶχε τὸ θάρρος νὰ τοὺς ἐλέγξει. Θὰ τὸν συναντήσει ὅμως ὁ Χριστός, αὐτὴν τὴν φορὰ θὰ Τὸν δεῖ μὲ τὰ σωματικά του μάτια ὁ πρώην τυφλὸς καὶ ὁ Χριστὸς θὰ ἀποκαλύψει σὲ αὐτὸν τὴν Θεότητά Του.

Στὴν ἀρχὴ τοῦ ἀναγνώσματος, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ἕνας ἦταν τυφλὸς καὶ ὅλοι οἱ ἄλλοι ἔβλεπαν. Στὸ τέλος ὅμως αὐτὸς ὁ τυφλός, ὄχι μόνο βρῆκε τὴν σωματικὴ ὅραση, ἀλλὰ κυρίως εἶδε μὲ τὰ μάτια τῆς ψυχῆς. Ἕνας τυφλὸς ἀνοίγει τὰ μάτια τοῦ σώματος καὶ τῆς ψυχῆς, ἐκεῖνοι ὅμως ποὺ εἶχαν ἀνοιχτὰ τὰ σωματικὰ μάτια καὶ νομίζουν ὅτι ἔχουν ἐπαφὴ μὲ τὴν πραγματικότητα, ἀποδεικνύονται τυφλωμένοι ἀπ’ τὸν ἐγωϊσμὸ καὶ τὸν φανατισμό. Στὸν κόσμο μας τὶς περισσότερες φορὲς ἡ ἀλήθεια ἀποκρύβεται καὶ διαστρεβλώνεται, γιὰ νὰ ἐξυπηρετηθοῦν ἄνομα συμφέροντα. Ἄς ἀντλήσουμε τὰ  ἀπαραίτητα διδάγματα ἀπ’ τὸ παράδειγμα τοῦ πρώην τυφλοῦ, ὥστε νὰ ἀντιπαραταχθοῦμε μὲ θάρρος ὑπερασπιζόμενοι τὴν ἀλήθεια.

π. Ν.Η.

Ἡ σημερινὴ Κυριακή, ἀγαπητοὶ  ἀδελφοί, εἶναι ἡ τρίτη στὴν σειρὰ μέσα στὴν ἀναστάσιμη περίοδο. Ἡ τρίτη αὐτὴ Κυριακὴ ἔχει τὴν θέση τῶν μεθεορτίων τῆς ἑορτῆς τοῦ Πάσχα. Σὲ ὅλες τὶς μεγάλες ἑορτὲς μέσα στὸ ἔτος ἡ Ἐκκλησίας μας ἀφιερώνει τὴν πρώτη ἡμέρα μετὰ τὴν ἑορτὴ στοὺς πρωταγωνιστὲς τοῦ συγκεκριμένου γεγονότος. Στὴν ἑορτὴ τοῦ Πάσχα ἡ πρώτη Κυριακὴ ἀπετέλεσε τὴν ἔναρξη τῆς «διακαινησίμου» ἑβδομάδος. Ἡ δεύτερη Κυριακὴ ἦταν ἀφιερωμένη στὰ «ἐγκαίνια» τῆς Ἀναστάσεως καὶ τὴν ψηλάφηση τοῦ Θωμᾶ. Ἡ τρίτη Κυριακή, ἑπομένως, λαμβάνει τὴν θέση τῆς πρώτης μεθεορτίου ἡμέρας. Γι’αὐτὸ καὶ ἡ σημερινὴ ἡμέρα εἶναι ἀφιερωμένη στὰ πρόσωπα ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα εἶχαν ἐνεργὸ ἀνάμειξη στὰ γεγονότα τοῦ Πάθους καὶ τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ. Τὰ πρόσωπα αὐτὰ εἶναι ἀφ’ ἑνὸς μὲν δύο ἄνδρες, ὁ  «εὐσχήμων βουλευτής» Ἰωσὴφ καὶ ὁ νυκτερινὸς μαθητὴς τοῦ Κυρίου Νικόδημος. Καὶ ἀφ’ ἑτέρου κατονομάζονται τρεῖς γυναῖκες, ἡ Μαρία ἡ Μαγδαληνή, ἡ Μαρία τοῦ Ἰακώβου καὶ ἡ Σαλώμη, στὶς ὁποῖες θὰ ἦταν δυνατὸν νὰ προστεθοῦν καὶ κάποιες ἄλλες γυναῖκες.

Αὐτὰ τὰ πρόσωπα, μὲ τὰ ὁποῖα ἐκπροσωποῦνται καὶ τὰ δύο φύλα, διακρίνονται γιὰ δύο πράγματα. Τὰ πρόσωπα αὐτὰ ἐπιδεικνύουν ἀσυνήθιστη τόλμη καὶ ἀνυπέρβλητο θάρρος στὴν κρίσιμη στιγμή.  Ἡ τόλμη καὶ τὸ θάρρος ἐκπηγάζουν ἀπ’ τὴν θερμὴ ἀγάπη τους πρὸς τὸν Διδάσκαλο Ἰησοῦ Χριστό. Οἱ δύο ἄνδρες Ἰωσὴφ καὶ Νικόδημος ἦσαν μέλη τοῦ ἰουδαϊκοῦ συνεδρίου, τὸ ὁποῖο εἶχε καταδικάσει ἐκείνη τὴν ἡμέρα (δηλαδὴ τὸ πρωΐ τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς) τὸν Ἰησοῦ Χριστὸ σὲ θάνατο. Ἡ κοινὴ γνώμη τῆς ἰουδαϊκῆς κοινωνίας ἐκεῖνες τὶς ὧρες τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς ἦταν σαφέστατα ἐχθρικὴ ἀπέναντι στὸν Ἰησοῦ Χριστό, ὁ Ὁποῖος ἦταν κρεμασμένος πάνω στὸν σταυρό. Καὶ προφανῶς διέτρεχε μεγάλο κίνδυνο καὶ ὁ ὁποιοσδήποτε ἐκεῖνες τὶς ὧρες θὰ τολμοῦσε νὰ ἐκφράσει τὴν συμπάθειά του ἤ τὴν ὑποστήριξή του πρὸς τὸν ἐσταυρωμένο Διδάσκαλο. Κινδύνευε εἴτε νὰ στιγματισθεῖ εἴτε νὰ θανατωθεῖ. Γι’ αὐτὸ καὶ οἱ μαθητές Του κρύφθηκαν καὶ διασκορπίσθηκαν. Τὶς ὧρες ἐκεῖνες οἱ δύο ἄνδρες ἀγνόησαν ὅτι ἦσαν μέλη τοῦ ἰουδαϊκοῦ συνεδρίου καὶ ὑπερίσχυσε μέσα τους ἡ ἰδιότητα τοῦ μαθητῆ. Γιὰ τὸν Ἰωσὴφ ὁ εὐαγγελιστὴς γράφει σχετικῶς ὅτι «ἀνέμενε μὲ μεγάλη προσδοκία τὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ». Οἱ ἄλλοι μαθητὲς ἦσαν φανεροὶ κατὰ τὸ προηγούμενο χρονικὸ διάστημα, ἀλλὰ ἐκείνη τὴν δύσκολη στιγμὴ ἐγκατέλειψαν τὸν Διδάσκαλο. Οἱ δύο αὐτοί, Ἰωσὴφ καὶ Νικόδημος, ἦσαν κρυφοὶ μαθητές, ἐπειδὴ ἡ πλειοψηφία τοῦ συνεδρίου εἶχε ἐχθρικὲς διαθέσεις πρὸς τὸν Ἰησοῦ Χριστό. Τὴν ὥρα αὐτὴ ὅμως μόνο αὐτοὶ βρέθηκαν νὰ ἔχουν τὸ θάρρος νὰ ἐκφράσουν τὴν ἀγάπη τους πρὸς τὸν ἐσταυρωμένο Διδάσκαλο. Ὅταν ὅλοι οἱ ἄλλοι, ὄχι μόνο οἱ μαθητές, ἀλλὰ καὶ οἱ ἀμέτρητοι εὐεργετηθέντες ἀπ’ τὸν Ἰησοῦ Χριστό, Τὸν εἶχαν ἐγκαταλείψει «διὰ τὸν φόβον τῶν Ἰουδαίων». Τὶς ἀπογευματινὲς ὧρες τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς ὁ Ἰωσὴφ ζήτησε ἀπ’ τὸν Πιλάτο τὴν ἄδεια νὰ ἀποκαθηλώσει ἀπ’ τὸν σταυρὸ τὸ νεκρὸ Σῶμα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Καὶ στὴν συνέχεια, ὁ Ἰωσὴφ καὶ ὁ Νικόδημος ἐνεταφίασαν τὸ Σῶμα τοῦ Κυρίου μὲ συνοπτικὲς διαδικασίες στὸν ἀχρησιμοποίητο μέχρι τὴν στιγμὴ ἐκείνη τάφο.

Οἱ γυναῖκες μαθήτριες παρακολουθοῦσαν ἀπὸ κάποια ἀπόσταση ἀσφαλείας τὴν ἀποκαθήλωση καὶ τὸν ἐνταφιασμό. Ὁ χρόνος ὅμως ἦταν περιορισμένος καὶ ἔπρεπε ὅλα αὐτὰ νὰ ἔχουν ὁλοκληρωθεῖ πρὶν ἀπ’ τὴν δύση τοῦ ἠλίου. Ἐκεῖνο τὸ βράδυ σὲ ὅλα τὰ σπίτια τῶν Ἐβραίων θὰ ἐτελεῖτο τὸ πασχάλιο δεῖπνο ἐκείνου τοῦ ἔτους καὶ ἡ ἑπομένη ἡμέρα (τύχαινε νὰ εἶναι Σάββατο) ἦταν ἀργία καὶ δὲν ἐπιτρεπόταν ἡ κυκλοφορία στοὺς δρόμους. Ἐπειδὴ λοιπὸν ὁ χρόνος τῆς Παρασκευῆς δὲν ἦταν ἐπαρκῆς γιὰ νὰ προσφέρουν στὸν Ἀγαπημένο τους Νεκρὸ τὶς καθιερωμένες τιμὲς καὶ ἐπειδὴ τὸ Σάββατο δὲν ἐπιτρεπόταν ἡ ὁποιαδήποτε δραστηριότητα ἔξω ἀπ’ τὰ σπίτια, γι’ αὐτὸ ἀποφάσισαν τὸ πρωΐ τῆς Κυριακῆς νὰ ξεκινήσουν γιὰ τὸν τάφο. Στὰ χέρια τους κρατοῦσαν μύρα, ἐπειδὴ ἤθελαν μὲ αὐτὰ νὰ συμπληρώσουν τὶς ἐπικήδειες τιμὲς πρὸς τὸν ἀγαπημένο τους Διδάσκαλο. Τίποτα δὲν στάθηκε ἱκανὸ νὰ τὶς ἐμποδίσει στὸν σχεδιασμό τους. Οὔτε ἡ περιρρέουσα ἀτμόσφαιρα οὔτε ἡ σκέψη ὅτι μὲ ἕνα μεγάλο λίθο εἶχε σφραγισθεῖ ἡ εἴσοδος τοῦ μνημείου οὔτε ἡ ἄλλη σκέψη ὅτι ἔξω ἀπ’ τὸ μνημεῖο ὑπῆρχε ἡ κουστωδία, δηλαδὴ ἡ ρωμαϊκὴ στρατιωτικὴ φρουρά. Ὅταν ὅμως ἔφθασαν, τὶς περίμενε ἡ ἔκπληξη. Βρῆκαν τὸν τάφο ἀνοικτὸ καὶ ἄδειο καὶ αὐτὲς πρῶτες ἄκουσαν ἀπ’ τὸ στόμα τοῦ ἀγγέλου τὸ μήνυμα τῆς Ἀναστάσεως.

Ὅλα αὐτὰ τὰ πρόσωπα, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, συνετέλεσαν στὴν φανέρωση τῆς Ἀναστάσεως, ὄχι ἀσφαλῶς στὴν πραγματοποίησή της. Ἦταν κάτι ποὺ δὲν περίμεναν, ὅσο καὶ ἄν τοὺς εἶχε μιλήσει γι’ αὐτὴν ἀπὸ πρὶν ὁ Χριστός. Ἡ δύναμη τοῦ Θεοῦ εἶναι τέτοια, ὥστε οἱ ἀνθρώπινοι ὑπολογισμοὶ νὰ μὴν ἐπαληθεύονται καὶ τὰ ἀνθρώπινα ἀδιέξοδα νὰ ὑπερβαίνονται. Τὰ πρόσωπα αὐτὰ χωρὶς νὰ γνωρίζουν τὴν Ἀνάσταση καὶ χωρὶς νὰ τὴν περιμένουν, ἐπέδειξαν καταπληκτικὴ τόλμη καὶ μοναδικὸ θάρρος, ἐπειδὴ ἡ καρδιά τους θερμαινόταν ἀπὸ ἀγάπη πρὸς τὸν Χριστό. Δὲν φοβήθηκαν τὴν ἐχθρικὴ ἀτμόσφαιρα στὸ κοινωνικὸ περιβάλλον τους καὶ τὰ ὁποιαδήποτε ἐμπόδια ὀρθώνονταν μπροστά τους. Ἐμεῖς ζοῦμε μετὰ τὴν Ἀνάσταση. Ἔχουμε παρόμοια στάση σὲ ἀνάλογες περιστάσεις καὶ ἀφορμὲς ποὺ ἐμφανίζονται στὴν ζωή μας καὶ στὴν κοινωνία μας; 

π. Ν.Η.

Λίγο πρὶν ἀπ’ τὴν σταυρική Του θυσία, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ὁ Κύριος ἀντιμετώ-πισε ἄλλη μία δυσάρεστη ἔκπληξη ἀπ’ τὴν πλευρὰ τῶν μαθητῶν Του. Δύο ἀπ’ αὐτούς, ὁ Ἰωάννης καὶ ὁ Ἰάκωβος, ἀδελφοὶ μεταξύ τους, μαζί μὲ τὴν μητέρα τους, πλησίασαν τὸν Κύριο καὶ ζήτησαν νὰ τοὺς δώσει ἐπίσημα ἀξιώματα. Ὅταν σὲ λίγο θὰ γινόταν βασιλιάς, ὅπως αὐτοὶ περίμεναν, θὰ ἤθελαν νὰ τοὺς βάλει νὰ κάθονται δίπλα Του, ὁ ἕνας ἀπ’ τὰ δεξιὰ καὶ ὁ ἄλλος ἀπ’ τὰ ἀριστερά. Ὁ Κύριος γιὰ ἄλλη μιὰ φορά, τρίτη στὴν σειρά, προλέγει τὸ ἐπικείμενο Πάθος Του, ἐκεῖνοι ὅμως δείχνουν ὅτι δὲν ἔχουν καταλάβει τίποτα ἀπ’ ὅσα τοὺς ἔλεγε. Οἱ ὑπόλοιποι μαθητὲς ἀγανάκτησαν μὲ τοὺς δύο αὐτοὺς συμμαθητές τους, ὄχι ἐπειδὴ διαφωνοῦσαν μὲ τὸ αἴτημα τῶν δύο, ἀλλὰ ἐπειδὴ μέσα τους καὶ αὐτοὶ  εἶχαν τὴν ἴδια ἐπιθυμία, ἀλλὰ δὲν τολμοῦσαν νὰ τὴν ἐκφράσουν μπροστὰ στὸν Διδάσκαλό τους. Ὁ Χριστὸς ἐπέπληξε τοὺς δύο μαθητές, ἀπεδοκίμασε τὴν συμπεριφορά τους, ἐπανέλαβε ὅτι ὁ δικός Του θρόνος δὲν θὰ ἦταν μία ἀναπαυτικὴ πολυθρόνα, ἀλλὰ ὁ σταυρός. Καὶ προειδοποίησε ὅτι καὶ ἀπ’ ὅλους τοὺς ἀληθινοὺς μαθητές Του στὸ προσεχὲς μέλλον θὰ τοὺς ζητηθεῖ νὰ ὑποβληθοῦν σὲ παρόμοιες θυσίες. Ὁ Χριστὸς ἐννοοῦσε ὅτι χωρὶς ἕνα τέτοιο μαρτύριο καὶ χωρὶς μία παρόμοια θυσία δὲν θὰ ἦταν δυνατὸ νὰ περιβληθοῦν τὴν οὐράνια δόξα τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Ὑπογράμμισε ὅμως μὲ ἰδιαίτερη ἔμφαση ὅτι ἡ δική Του ἐξουσία εἶναι διαφορετικὴ ἀπ’ τὶς ἀνθρώπινες ἐξουσίες, ἐπειδὴ ὁ Ἴδιος ἦλθε στὸν κόσμο καὶ ἔφερε μία ἄλλη λογική, ἐντελῶς διαφορετικὴ ἀπ’ τὴν συνηθισμένη κοσμικὴ ἀντίληψη καὶ νοοτροπία.

Οἱ ἄνθρωποι συνήθως διψοῦν γιὰ ἐξουσία, προβολή, γιὰ τὴν ἱκανοποίηση τῶν ἐπιθυμιῶν τους καὶ ζηλεύουν ὅσους ἔχουν καὶ ἀπολαμβάνουν τὰ παραπάνω, ἀλλὰ καὶ πολλὲς φορὲς ἐπιζητοῦν νὰ ζήσουν εὐτυχισμένοι σὲ βάρος ὅμως τῶν ἄλλων. Νὰ ἐκμεταλλευθοῦν τὶς καταστάσεις καὶ νὰ ἀξιοποιήσουν τὶς εὐκαιρίες ποὺ θὰ παρουσιασθοῦν μπροστά τους, γιὰ νὰ κερδίσουν ὑλικὰ ἀγαθά, γιὰ νὰ ἐξυπηρετήσουν τὸ ἀτομικό τους συμφέρον, γιὰ νὰ ἱκανοποιήσουν τὸν ἐγωϊσμό τους. Γιὰ νὰ ἐπιτύχουν ὅμως ὅλα αὐτά, δὲν γίνεται νὰ μὴν ἀδικήσουν τοὺς ἄλλους μὲ πολλοὺς τρόπους.

Ὁ Χριστὸς ἔρχεται στὸν κόσμο καὶ ἐγκαινιάζει μία ἐντελῶς διαφορετικὴ νοο- τροπία. Εἶναι ὁ πραγματικὸς βασιλιὰς τοῦ  κόσμου, ἐπειδὴ ἀκριβῶς εἶναι καὶ Θεός. Ἡ ἐξουσία Του εἶναι αἰώνια καὶ δὲν κινδυνεύει ἀπὸ τίποτα καὶ ἀπὸ κανένα. Ἀντιθέτως, οἱ ἀνθρώπινες ἐξουσίες ἔρχονται καὶ παρέρχονται. Αὐτὸς λοιπὸν ὁ μόνος πραγματικὸς ἐξουσιαστὴς τοῦ κόσμου εἶναι ὁ ἀθάνατος Θεὸς ποὺ ὅμως γίνεται ἄνθρωπος. Ὡς Θεάνθρωπος καὶ ὡς τελείως ἀναμάρτητος εἶναι ὁ μόνος ποὺ ἔχει τὴν ἐξουσία νὰ μὴν πεθάνει. Ὁ Βασιλιὰς αὐτὸς ὅμως ἐπιλέγει, ὄχι μόνο νὰ ἐνδυθεῖ τὴν μορφὴ τοῦ δούλου, ἀλλὰ καὶ νὰ πεθάνει γιὰ τοὺς ὑπηκόους Του χωρὶς νὰ εἶναι ἀναγκασμένος καὶ ὑποχρεωμένος νὰ κάνει κάτι τέτοιο. Ἄλλωστε,  σχεδὸν κανεῖς ἀπ’ τοὺς ἄλλους ἄρχοντες καὶ σχεδὸν κανεῖς ἀπ’ τοὺς ἀνθρώπους δὲν θυσιάζουν τοὺς ἑαυτούς τους καὶ τὰ συμφέ-ροντά τους γιὰ τοὺς ἄλλους.

Ὅσο καὶ νὰ φωνάζουν οἱ ἄνθρωποι ὅτι τὰ πράγματα στὴν ζωὴ δὲν βελτιώνο-νται, αὐτὰ θὰ χειροτερεύουν, ἐπειδὴ ὁ καθένας κατὰ βάθος σκέφτεται μόνο τὸν ἑαυτό του. Ἀντιθέτως, ὁ Χριστὸς ἐνεργεῖ ἐντελῶς ἀνατρεπτικὰ καὶ φέρνει τὴν μεγάλη ἀλλαγή. Γίνεται ὁ μεγαλύτερος, πιὸ σωστὰ ὁ μοναδικὸς εὐεργέτης τῆς ἀνθρωπότητας. Ὅπως ἤδη εἴπαμε, ἡ θυσία Του εἶναι ἐθελοντική, ἀλλὰ καὶ τὸ θῦμα εἶναι ὁ μοναδικὸς Θεάνθρωπος στὴν ἱστορία τοῦ κόσμου. Γι’  αὐτὸ καὶ τὰ ἀποτελέσματα αὐτῆς τῆς θυσίας εἶναι ἡ σωτηρία καὶ ἡ λύτρωση τοῦ ἀνθρώπου ἀπ’ τὰ δεσμὰ τῆς ἁμαρτίας τοῦ διαβόλου καὶ τοῦ θανάτου. Ἄν δὲν ὑπῆρχε ὁ Σταυρὸς καὶ ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, θὰ ἔμεναν χωρὶς δικαίωση τὰ αἵματα τῶν μαρτύρων, οἱ ἰδρῶτες τῶν ἀσκητῶν καὶ ὅλοι οἱ εὐγενικοὶ ἀγῶνες γιὰ ἕνα καλύτερο κόσμο. Ὅλες αὐτὲς οἱ θυσίες καὶ ὅλες αὐτὲς οἱ στερήσεις θὰ γίνονταν ματαίως καὶ ἀσκόπως. Ἡ ἀδικία, τὸ ψεῦδος καὶ ἡ κακία θὰ εἶχαν τὸν πρῶτο καὶ τὸν τελευταῖο λόγο μέσα  στὸν κόσμο. Γι’ αὐτὸ δὲν ὑπάρχει ἄλλη, μεγα-λύτερη ἀνατροπὴ στὰ ἀνθρώπινα δεδομένα ἀπ’ τὸν Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ καὶ δὲν ὑπάρχει ἄλλη ἐπανάσταση στὸν κόσμο, μεγαλύτερη ἀπ’ τὴν Ἀνάσταση.

 Ἄν θέλουμε νὰ ἔχουμε καὶ ἐμεῖς τὸ μερίδιό μας σὲ αὐτὴν τὴν νέα πραγματικότητα, χρειάζεται νὰ ἐγκαταλείψουμε τὸν ἐγωϊστικὸ τρόπο ζωῆς καὶ τὴν κοσμικὴ νοοτροπία. Αὐτὸ ζήτησε ὁ Χριστὸς στὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα ἀπ’ τοὺς δύο μαθητές Του, ἀλλὰ καὶ ἀπ’ τοὺς λοιποὺς μαθητές Του, καθῶς καὶ ἀπὸ ἐμᾶς σήμερα. Νὰ εἶναι ἕτοιμοι γιὰ ἀγῶνες καὶ θυσίες, ἀκόμη καὶ γιὰ τὸν βιολογικὸ θάνατο, ἀφοῦ θέσουν ἄλλες προτεραιότητες καὶ στοχοθεσίες στὴν ζωή τους. Νὰ παύσουν νὰ θεωροῦν ὅτι ἔχουν πραγματικὴ ἀξία αὐτὰ ποὺ ὁ πολὺς κόσμος θεωρεῖ ὅτι εἶναι σημαντικά: τὸν πλοῦτο, τὴν ἡδονή, τὴν ἐξουσία πάνω στοὺς ἄλλους. Μὲ μία λέξη, τὴν καταραμένη φιλαυτία, ἡ ὁποία εἶναι καὶ ἡ αἰτία ὅλης τῆς κακοδαιμονίας σὲ αὐτὸν τὸν κόσμο.

Σὲ ἕναν ὕμνο ἀπ’ τὴν ἑβδομάδα τῆς Τυρινῆς, στὴν ἀρχὴ αὐτῆς τῆς περιόδου, ἀκούσαμε: «Πρὶν ἀπ’ τὸν Σταυρό, μὲ τὸν ὁποῖο ὁ Χριστὸς μᾶς χάρισε τὴν σωτηρία, ὅταν ἡ ἁμαρτία βασίλευε καὶ ἡ ἀσέβεια ἐπικρατοῦσε, θεωροῦνταν ὡς πρώτη ἀξία ἀπ’ τοὺς ἀνθρώπους ἡ σωματικὴ ἀπόλαυση καὶ ἐλάχιστοι ἄνθρωποι περιφρονοῦσαν τὶς σαρκικὲς ἡδονές. Ἀπὸ τότε ὅμως ποὺ πραγματοποιήθηκε τὸ μυστήριο τοῦ Σταυροῦ, μὲ τὴν ἐπίγνωση τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ ἡ ἐξουσία τῶν δαιμόνων καταργήθηκε καὶ πάνω στὴν γῆ ἐφαρμόζεται ὁ ἐνάρετος τρόπος ζωῆς, ὅπως τὸν βλέπουμε στοὺς Ἀγγέλους. Γι’ αὐτὸ καὶ ἀναγνωρίζεται ἡ ἀξία τῆς νηστείας, ἀκτινοβολεῖ ὁ ἀσκητικὸς τρόπος ζωῆς, ἡ προσευχὴ γίνεται εὐκολότερη. Ἀπόδειξη γιὰ ὅλα αὐτὰ εἶναι ἡ παροῦσα περίοδος τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ἡ ὁποία χαρίσθηκε σὲ μᾶς ἀπ’ τὸν Σταυρωθέντα Χριστὸ γιὰ τὴν σωτηρία μας».

 Ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, τελειώνει σὲ λίγες ἡμέρες, ἀλλὰ ὁ πνευματικὸς ἀγώνας τῆς χριστιανικῆς ζωῆς εἶναι ἰσόβιος.   Εἶθε ὅλες οἱ ἀρετές, ὄχι μόνο ἡ νηστεία καὶ ἡ ἐγκράτεια, νὰ εἶναι ἡ σταθερή μας ἐπιδίωξη σὲ ὅλη μας τὴν ζωή. Ἀμήν.     

π. Ν.Η.

Ὁ Ἰησοὺς Χριστός, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, δίδασκε μέσα σὲ ἕνα σπίτι τῆς Καπερναούμ. Ὅλοι οἱ χῶροι τοῦ σπιτιοῦ καὶ τῆς αὐλῆς ἦταν κατειλημμένοι ἀπὸ κόσμο. Ὁ Χριστὸς συνήθιζε νὰ διδάσκει μὲ τὴν γνωστὴ αὐθεντία Του καὶ μὲ κάθε εὐκαιρία οἱ ἄνθρωποι προσελκύονταν στὴν ἀκρόαση τῶν κηρυγμάτων Του. Τὸ πλῆθος τῶν ἀνθρώπων ἐκείνη τὴν ἡμέρα ἦταν μεγάλο. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁποιοσδήποτε ἄλλος ἦταν ἀδύνατο νὰ πλησιάσει στὸν χῶρο ἐκεῖνο. Ἕνας παράλυτος ἦταν ἀκινητοποιημένος πάνω σὲ ἕνα κρεβάτι καὶ τέσσερις φίλοι του ἤθελαν νὰ ὁδηγήσουν τὸν ἄρρωστο φίλο τους μπροστὰ στὸν Ἰησοῦ Χριστό. Οἱ ἀκροατὲς τοῦ κηρύγματος ἦταν προσηλωμένοι στοὺς λόγους τουῦ Κυρίου καὶ δὲν εἶχαν διάθεση νὰ ἀνοίξουν χῶρο, ὥστε τὸ κρεβάτι μὲ τὸν ἄρρωστο νὰ φθάσει μέχρι τὸ ἐσωτερικὸ τοῦ σπιτιοῦ, ἐκεῖ ὅπου βρισκόταν ὁ Χριστὸς καὶ δίδασκε.  Ἦσαν προφανῶς διψασμένοι γιὰ τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ καὶ ἄκουγαν μὲ εὐχαρίστηση τὸ περιεχόμενο τῆς διδασκαλίας τοῦ Κυρίου. Ἀλλὰ τὴν ἴδια στιγμὴ δὲν ἔδειχναν προθυμία νὰ διευκολύνουν ἕνα συνάνθρωπό τους στὴν ἀνάγκη του. Ἡ συγκίνησή τους ἀπ’ τὸ περιεχόμενο τοῦ κηρύγματος, τὸ ὁποῖο ἔβγαινε ἀπ’ τὸ στόμα τοῦ Διδασκάλου Χριστοῦ, δὲν μεταφραζόταν σὲ κίνηση ἀγάπης καὶ ἐνδιαφέροντος πρὸς τὸν πάσχοντα συνάνθρωπό τους. 

Ἡ στάση τοῦ Χριστοῦ, ὅταν τελικῶς ὁ παράλυτος ἔφθασε μπροστά Του, ἦταν ἀρκετὰ διαφορετική. Ἐκεῖνος διέκοψε τὸ κήρυγμά Του, ἐπειδὴ ἔκρινε ὅτι οἱ πέντε αὐτοὶ ἄνθρωποι ἦσαν ἀξιέπαινοι. Ὁ παράλυτος καὶ οἱ φίλοι του εἶχαν μέσα τους πίστη καὶ γι’ αὐτὸ ζητοῦσαν τὴν θεραπεία ἀπ’ τὴν ἀρρώστεια. Πίστευαν ὅτι ὁ Χριστὸς ἔχει τὴν δύναμη νὰ διώξει τὴν ἀσθένεια καὶ νὰ προσφέρει τὴν ὑγεία. Οἱ τέσσερις φίλοι τοῦ ἀρρώστου ἐξεδήλωσαν ἐμπράκτως, ἐκτὸς ἀπ’ τὴν πίστη τους πρὸς τὸν Χριστό, καὶ τὴν ἀγάπη τους πρὸς τὸν φίλο τους. Ἤθελαν νὰ φέρουν μπροστὰ στὸν Χριστὸ τὸν ἄρρωστο φίλο τους, ἀλλὰ ἔβλεπαν νὰ παρεμβάλλεται ἕνα ἐμπόδιο, τὸ ὁποῖο δὲν τοὺς ἄφηνε νὰ πραγματοποιήσουν ὅ,τι εἶχαν σχεδιάσει. Γιὰ νὰ παρακάμψουν τὸ ἐμπόδιο αὐτὸ προχώρησαν σὲ μία ἀσυνήθιστη κίνηση. Ἀνέβηκαν στὴν στέγη τοῦ σπιτιοῦ καὶ ἀφαίρεσαν ἕνα τμῆμα ἀπ’ αὐτήν. Μέσα ἀπ’ τὸ κενὸ ποὺ δημιουργήθηκε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο, κατέβασαν τὸ κρεβάτι μὲ τὸν ἄρρωστο φίλο τους μπροστὰ στὰ πόδια τοῦ Χριστοῦ. Ἡ ἀγάπη πρὸς τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, ὅταν εἶναι πραγματική, γίνεται ἐφευ-ρετική. Δὲν ὑπολογίζει τὶς δυσκολίες καὶ παρακάμπτει τὰ ἐμπόδια. Καὶ στὸ τέλος κατορθώνει νὰ φέρει τὸ ἐπιθυμητὸ ἀποτέλεσμα, νὰ εὐεργετήσει τὸν ἀποδέκτη της.

Ἡ ἀνταπόκριση τοῦ Χριστοῦ στὸ αἴτημα τοῦ ἀρρώστου καὶ τῶν φίλων του γιὰ θεραπεία, προκάλεσε μεγάλη ἔκπληξη σὲ ὅλους. Ὅλοι οἱ παριστάμενοι περίμεναν νὰ ἀκούσουν ἀπ’ τὸ στόμα τοῦ Χριστοῦ τὴν ἐντολὴ νὰ ἐγερθεῖ ὁ ἄρρωστος ἀπ’ τὸ κρεβάτι τοῦ πόνου καὶ νὰ ἀρχίσει νὰ βαδίζει. Ὁ Χριστὸς ὅμως εἶπε κάτι διαφορετικὸ ἀπ’ αὐτὸ ποὺ ὅλοι περίμεναν νὰ ἀκούσουν. «Παιδί μου, σοῦ συγχωροῦνται οἱ ἁμαρτίες σου».

Ὅλους τοὺς ἀνθρώπους μᾶς ταλαιπωροῦν οἱ ἀρρώστειες. Καὶ οἱ ἅγιοι δὲν ἀποτε-λοῦν ἐξαίρεση σὲ αὐτὸν τὸν κανόνα. Ὁ κάθε ἄρρωστος δὲν τιμωρεῖται κατ’ ἀνάγκην γιὰ κάποιες ἁμαρτίες του μὲ αὐτὴν ἤ τὴν ἄλλη ἀρρώστεια. Ὡστόσο, τὸ προπατορικὸ ἁμάρτημα εἶναι ἡ ρίζα ὅλων τῶν ἀρνητικῶν καταστάσεων στὴν ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου. Γι’ αὐτὸ καὶ στὸν ἐρχόμενο κόσμο τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ δὲν ἔχουν θέση καὶ πρόκειται νὰ καταργηθοῦν τόσο ἡ ἁμαρτία ὅσο καὶ ἡ ἀσθένεια.

Στὸ σημερινὸ θαῦμα ἦσαν παρόντες καὶ οἱ ἀντίπαλοι τοῦ Χριστοῦ, οἱ φαρισαῖοι. Παρακολουθοῦσαν τὶς κινήσεις τοῦ Χριστοῦ, ἐπειδὴ ζητοῦσαν ἀφορμὴ γιὰ νὰ Τὸν κατηγορήσουν ἐνώπιον τοῦ λαοῦ. Σήμερα ἐμεῖς παραξενευόμαστε, ἐπειδὴ ὁ Χριστὸς ἀναφέρεται στὴν ἁμαρτία, ἐνῶ ἔχει μπροστὰ του ἕναν ἄρρωστο. Τότε ὅμως, γιὰ τοὺς φαρισαίους, τὸ πρόβλημα ἦταν ἄλλο. Τοὺς ἀπασχολοῦσε τὸ ἐρώτημα ποιὸς ἔχει τὴν ἐξουσία νὰ συγχωρεῖ ἁμαρτίες. Μόνο ὁ Θεὸς ἔχει τέτοια ἐξουσία καὶ κανένας ἄλλος.

Ὅταν ὁ Χριστὸς ἔλεγε ὅτι συγχωρεῖ ἁμαρτίες, αὐτὸ σήμαινε ὅτι εἶναι Θεός. Ἀλλὰ  οἱ φαρισαῖοι δὲν ἦσαν διατεθειμένοι μὲ κανένα τρόπο νὰ ἀποδεχθοῦν κάτι τέτοιο. Γι’ αὐτὸ καὶ μέσα στὶς σκέψεις τους ὁ Χριστὸς εἶναι «βλάσφημος», ἐπειδὴ ἀρπάζει ἀπ’ τὸν Θεὸ μία ἐξουσία, ἡ ὁποία κατὰ τὴν γνώμη τους δὲν Τοῦ ἀνήκει. Ἀλλιῶς, ἦσαν ὑποχρεωμένοι νὰ ἀναγνωρίσουν τὴν Θεότητά Του. Ἐπειδὴ ὅμως δὲν θέλουν νὰ πιστεύσουν στὴν Θεότητα τοῦ Χριστοῦ, ἤδη μέσα τους σχεδιάζουν νὰ Τὸν σταυρώσουν. Αὐτὲς τὶς σκέψεις τους ὅμως τὶς διαβάζει ὁ Χριστός, ἐπειδὴ εἶναι καρδιογνώστης, καὶ εὐθὺς ἀμέσως τὶς ξεσκεπάζει μπροστὰ στὸ πλῆθος τοῦ λαοῦ. Ὁ εὐαγγελιστὴς ὑπογραμμίζει ὅτι μόνο ἕνας Θεὸς ἔχει καὶ αὐτὴν τὴν ἐξουσία, δηλαδὴ νὰ γνωρίζει μέχρι καὶ τὶς ἐνδόμυχες σκέψεις τῶν ἀνθρώπων.

Τὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, μᾶς ὑπενθυμίζει τὴν ἐξουσία τοῦ Χριστοῦ. Ἐξουσία διδασκαλίας, θαυμάτων, ἀφέσεως ἁμαρτιῶν, παρακολουθήσεως μέχρι καὶ τῶν κρυμμένων σκέψεων τῶν ἀνθρώπων. Ἡ ἐξουσία αὐτὴ θὰ ἐκδηλωθεῖ  καὶ θὰ κορυφωθεῖ μὲ τὸ Πᾶθος Του, τὸ ὁποῖο προετοιμαζόμαστε νὰ ἑορτάσουμε στὸ τέλος αὐτῆς τῆς περιόδου. Ἀλλὰ γιὰ νὰ φθάσουμε στὴν ἑορτὴ τῆς Ἀναστάσεως, ἡ Ἐκκλησία μᾶς προσκαλεῖ, ἰδιαιτέρως αὺτὲς τὶς ἡμέρες, νὰ μισήσουμε τὴν ἁμαρτία καὶ νὰ ἀγωνισθοῦμε γιὰ τὴν ἀπαλλαγή μας ἀπ’ αὐτήν.

π. Ν.Η.

Γνωστὴ σὲ ὅλους μας, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ἡ παραβολὴ τοῦ ἀσώτου υἱοῦ, στὴν ὁποία ἀφιερώνεται ἡ δεύτερη Κυριακὴ τοῦ Τριωδίου. Γνωστὴ ὅμως μὲ τὸν παραπάνω τίτλο, «ἡ παραβολὴ τοῦ ἀσώτου υἱοῦ». Εἶναι ὅμως ὁ ἄσωτος υἱὸς ὁ κεντρικὸς ἤ ὁ μοναδικὸς πρωταγωνιστὴς αὐτῆς τῆς παραβολῆς;

Σὲ αὐτὴν τὴν  παραβολὴ αὐτὴν ἕνας πατέρας ἐμφανίζεται νὰ μὴν ἔχει ἀπ’ τὴν ἀρχὴ τὸν ἔλεγχο τῆς καταστάσεως. Ζήτησε ὁ μικρότερος γιὸς νὰ φύγει ἀπ’ τὸ σπίτι καὶ ὁ πατέρας δὲν ἀντιτάχθηκε. Ὅσο καὶ νὰ μὴν συμφωνοῦσε μέσα του μὲ τὴν συμπεριφορὰ τοῦ παιδιοῦ του, ὄχι μόνο τοῦ ἔδωσε τὸ μερίδιο ἀπ’ τὴν περιουσία, ἀλλὰ καὶ δὲν προσπάθησε μὲ λογικὰ ἐπιχειρήματα νὰ τὸ συγκρατήσει στὸ σπίτι. Στὰ μάτια τοῦ κόσμου ἕνας τέτοιος πατέρας φαινόταν ὁπωσδήποτε ἀποτυχημένος. Ἐκεῖνος ὅμως σεβάσθηκε τὴν ἐλευθερία τῆς ἐπιλογῆς τοῦ παιδιοῦ του, τὸ ὁποῖο δὲν ἔπαυσε νὰ ἀγαπᾶ. Καὶ ὅσο ἦταν στὴν μακρινὴ χώρα, δὲν ἔπαυσε νὰ περιμένει τὴν ἐπιστροφή του. ΄Ἦλθε ὅμως ἡ ὥρα καὶ τὸ παιδὶ συνειδητοποίησε ὅτι ἔξω ἀπ’ τὸ σπίτι καὶ τὴν διακριτικὴ στοργὴ τοῦ πατέρα δὲν ὑπάρχει ζωὴ ἀληθινή. Ὁ πατέρας δὲν θέλησε νὰ ἐπιβάλει τίποτα τὴν στιγμὴ τῆς ἀναχωρήσεως τοῦ παιδιοῦ ἀπ’ τὸ σπίτι. Τὰ λόγια του δὲν θὰ εἶχαν κανένα ἀποτέλεσμα. Μίλησε ὅμως μέσα στὴν καρδιὰ τοῦ παιδιοῦ ἡ ἀνάμνηση τῆς ἀρχοντικῆς συμπεριφορᾶς τοῦ πατέρα καὶ τὰ βιώματα τῆς παιδικῆς ἠλικίας ἀπ’ τὴν ἀτμόσφαιρα μέσα στὸ σπίτι.

Καὶ στὴν ὥρα τῆς ἐπιστροφῆς πάλι αὐτὸς ὁ πατέρας ἀνοίγει τὴν ἀγκαλιά του, ἀσπάζεται μὲ τρυφερότητα τὸ παιδί του, δὲν καταλογίζει εὐθύνες, δὲν ζητεῖ ἀποζημίωση γιὰ τὴν κατάχρηση καὶ τὴν σπατάλη τῆς περιουσίας, δὲν ἀπαιτεῖ ἐκδίκηση γιὰ τὴν προσβολὴ τοῦ κύρους του στὰ μάτια τῆς κοινωνίας. Δὲν θέλει νὰ ἀκούσει τὴν παράκληση τοῦ ἀσώτου νὰ τὸν δεχθεῖ στὴν θέση τοῦ δούλου, ἀλλὰ ἀμέσως δίνει ἐντολὴ νὰ τοῦ φορέσουν τὴν πρώτη στολή, ἐπειδὴ τὸν ὑποδέχεται ὡς κανονικὸ παιδὶ του.

Ὅσο καὶ ἄν ἐνοχλήθηκε ὁ πατέρας ἀπ’ τὴν συμπεριφορὰ τοῦ παιδιοῦ, δὲν ἔπαυσε νὰ τὸ θεωρεῖ παιδί του.  Ὅσο καὶ ἄν ἀπομακρύνθηκε ὁ ἄσωτος ἀπ΄ τὸ σπίτι τοῦ πατέρα, δὲν ἔπαυσε νὰ αἰσθάνεται ποιός ἦταν ὁ πατέρας του. Ἐπειδὴ καὶ στοὺς δύο ὑπερίσχυσε αὐτὴ ἡ αἴσθηση σὲ ὅλο τὸ διάστημα τῆς δοκιμασίας τῶν σχέσεών τους, τελικῶς ἡ ἐπιστροφὴ πραγματοποιήθηκε. Τὸ πρῶτο μέρος τῆς παραβολῆς κορυφώνεται, ὅταν ὁ πατέρας διατάζει τοὺς ὑπηρέτες νὰ ἑτοιμάσουν πανηγυρικὴ συνεστίαση, μὲ τὴν πολὺ χαρακτηριστικὴ αἰτιολογία «ἐπειδὴ ὁ γιός μου νεκρὸς ἦταν καὶ ἀναστήθηκε, χαμένος ἦταν καὶ βρέθηκε». 

Στὸ σημεῖο αὐτὸ ἐμφανίζεται ὁ μεγαλύτερος ἀδελφὸς καὶ τὸ σκηνικὸ τῆς παραβολῆς ἀλλάζει. Ἦταν τὸ καλό, τὸ ὑπάκουο καὶ ἐργατικὸ παιδὶ τοῦ σπιτιοῦ. Ὅλη τὴν ἡμέρα ἐργαζόταν στὰ χωράφια καὶ τὸ βράδυ ἐπέστρεφε στὸ σπίτι. Ἐκεῖνο τὸ ἀπόγευμα ἀπ’ τὰ παράθυρα τοῦ σπιτιοῦ ἔβγαιναν ἤχοι τραγουδιῶν, ἐπειδὴ γιόρταζαν τὴν ἐπιστροφὴ τοῦ ἀδελφοῦ του. Ὅταν πληροφορήθηκε τί ἀκριβῶς συνέβαινε, θύμωσε, αἰσθάνθηκε πληγωμένος καὶ ἀδικημένος. Καὶ γι’ αὐτὸ ἀρνήθηκε νὰ εἰσέλθει στὸ σπίτι καὶ νὰ συμμετάσχει στὴν γιορτή.

Ὁ πατέρας τότε βγῆκε ἔξω καὶ τὸν παρακαλοῦσε νὰ ἀλλάξει συμπεριφορά. Ὁ διάλογος μεταξὺ τοῦ πατέρα καὶ τοῦ πρεσβυτέρου υἱοῦ εἶναι ἀποκαλυπτικός. Ὁ μεγαλύτερος γιὸς ἐκφράζει τὰ παράπονά του πρὸς τὸν πατέρα. Θεωρεῖ τὸν ἑαυτό του ἀδικημένο, ἐπειδὴ δὲν ἀπομακρύνθηκε ἀπ’ τὸ σπίτι καὶ ἐργαζόταν σκληρὰ χωρὶς ὁ πατέρας νὰ ἔχει ἐκτιμήσει τὴν προσφορά του ὅσο ἔπρεπε. «Τόσα χρόνια σοῦ δουλεύω καὶ ἕνα κατσικάκι δὲν μοῦ ἔδωσες, γιὰ νὰ διασκεδάσω μὲ τοὺς φίλους μου»,  εἶπε στὸν πατέρα. Καὶ προσέθεσε: «Γιατί ὑποδέχθηκες ξανὰ στὸ σπίτι τὸν γιό σου; Ἀξίζουν σὲ αὐτὸν  τέτοιες τιμὲς καὶ τέτοιες γιορτές; Δὲν σπατάλησε τὴν περιουσία σου σὲ ἀσωτίες καὶ ἁμαρτίες;» Μὲ τὴν ἀνθρώπινη λογικὴ εἶχε ἀπόλυτο δίκαιο σὲ ὅσα ἔλεγε, ἀλλὰ αὐτὸ δὲν ἔχει σημασία. Τὸ πρόβλημα εἶναι ὅτι σὲ μεγάλο βαθμὸ ἔβλεπε τὰ πράγματα διαφορετικὰ ἀπ’ τὸν πατέρα.

Ὁ μεγαλύτερος γιὸς  αἰσθανόταν ὅτι εἶναι ὑπάλληλος καὶ ὄχι γιός. Γι’ αὐτὸ καὶ νομίζει ὅτι ἀπευθύνεται στὸν ἐργοδότη καὶ ὄχι στὸν πατέρα του. Ἀπεγνωσμένα ἐκεῖνος προσπαθεῖ νὰ τὸν συνεφέρει: «Παιδί μου», τοῦ λέει, «πῶς σκέφτεσαι ἔτσι;» Ὅλα τὰ δικά μου, δὲν εἶναι καὶ δικά σου;» Καὶ δεύτερον, ἐπειδὴ λησμόνησε ὅτι εἶναι γιός, ἔπαυσε νὰ αἰσθάνεται ὅτι εἶναι ἀδελφός. Καὶ πάλι ὁ πατέρας ἀγωνίζεται νὰ τὸν συνετίσει: «Παιδί μου, δὲν εἶναι ὁ γιός μου, ἀλλὰ ὁ ἀδελφός σου. Πρέπει νὰ χαροῦμε καὶ νὰ γιορτάσουμε, ἐπειδὴ ὁ ἀδελφός σου νεκρὸς ἦταν καὶ ἀναστήθηκε, χαμένος ἦταν καὶ βρέθηκε.» Ἡ παραβολὴ τελειώνει, ἀλλὰ δὲν μᾶς πληροφορεῖ ἄν ὁ μεγαλύτερος γιὸς ἔμεινε ὁριστικὰ ἔξω ἀπ’ τὴν χαρὰ τῆς γιορτῆς ἤ ἄν τελικὰ εἰσῆλθε. Γιὰ τὸν πατέρα αὐτὸς ὁ δῆθεν ἀφοσιωμένος καὶ ἐνάρετος ἦταν στὴν πραγματικότητα τὸ μεγαλύτερο πρόβλημα. Δὲν ἔφυγε ποτὲ ἀπ’ τὸ σπίτι, ἀλλὰ οὐσιαστικὰ δὲν ἦταν μέσα. Καὶ αὐτὸς χρειαζόταν νὰ μετανοήσει, ἴσως κινδύνευε περισσότερο ἀπ’ τὸν ἄλλο νὰ μείνει ὁριστικὰ ἔξω ἀπ’ τὸ σπίτι.

Ὁ πατέρας αὐτός, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, εἶναι ὁ Θεός. Σὲ αὐτὴν τὴν παραβολὴ Αὐτὸν κυρίως θαυμάσαμε. Θὰ εἶναι μεγάλη ὅμως ἡ καταδίκη μας ἄν δὲν ἔχουμε συνειδητοποιήσει ποιός ἀκριβῶς εἶναι καὶ Τὸν στενοχωροῦμε.

π. Ν.Η.

   Ὁ εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος καταγράφει τὴν τελευταία ἀντιπαράθεση τοῦ Χριστοῦ μὲ τὶς διάφορες θρησκευτικὲς καὶ πολιτικὲς ὁμάδες τοῦ ἰουδαϊκοῦ λαοῦ. Ἕνα μικρὸ ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸν διάλογο τοῦ Χριστοῦ μὲ τοὺς φαρισαίους, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ἀκούσαμε σήμερα στὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα. Πολλὲς φορὲς οἱ φαρισαῖοι παρακολουθοῦσαν τὶς κινήσεις καὶ τοὺς λόγους τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἀρκετὲς φορὲς ἔθεταν καὶ ἐρωτήσεις πρὸς Αὐτόν. Ὁ σκοπός τους ἦταν νὰ Τὸν παγιδεύσουν, νὰ Τὸν φέρουν σὲ δύσκολη θέση, γιὰ νὰ Τὸν κατηγορήσουν στὴν συνέχεια ἐνώπιον τῆς κοινῆς γνώμης. Τὶς τελευταῖες ἡμέρες πρὶν ἀπ’ τὴν Σταύρωση ἡ ἀντιπαράθεση αὐτὴ ὀξύνθηκε.  Οἱ ἐκπρόσωποι τῶν ἡρωδιανῶν, τῶν σαδδουκαίων καὶ τῶν φαρισαίων ἔθεσαν ἀπὸ μία ἐρώτηση στὸν Ἰησοῦ Χριστό. Ἡ μία ὁμάδα ἐπιθυμοῦσε νὰ Τὸν ἐμπλέξει σὲ πολιτικὰ ζητήματα, ἐπειδὴ τὴν ἐποχὴ ἐκείνη στὸ ἰουδαϊκὸ ἔθνος ἐπικρατοῦσε ἔντονος ἐπαναστατικὸς ἀναβρασμὸς ἐναντίον τῶν κατακτητῶν Ρωμαίων. Ἡ ἄλλη ὁμάδα ἦταν ὑλιστὲς καὶ δὲν πίστευαν στὴν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν. Ζήτησαν ἀπ’ τὸν Ἰησοῦ Χριστὸ νὰ συμφωνήσει ὅτι δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ πραγματοποιηθεῖ ἡ ἀνάσταση τῶν νεκρῶν. Οἱ φαρισαῖοι ἀπ’ τὴν πλευρά τους ἔθεσαν καὶ αὐτοὶ μία ἐρώτηση. Ζητοῦσαν νὰ πληροφορηθοῦν ἀπ’ τὸ στόμα τοῦ Κυρίου ποιὰ ἦταν ἡ σπουδαιότερη ἐντολὴ τοῦ Μωσαϊκοῦ Νόμου. Καὶ ἐπιθυμοῦσαν νὰ ἀποδείξουν ὅτι δὲν γνώριζε ἐπαρκῶς τὸν Νόμο καὶ ἑπομένως δὲν ἔδινε σωστὲς ἑρμηνεῖες στὸ περιεχόμενο τοῦ Νόμου. Στὴν συνέχεια θὰ ἀπευθύνονταν στὸν λαὸ καὶ θὰ τὸν προέτρεπαν νὰ μὴν προσέχει στὴν διδασκαλία τοῦ Κυρίου.

Σὲ ὅλες αὐτές τὶς ἐρωτήσεις ὁ Κύριος ἔδωσε ἀποστομωτικὴ ἀπάντηση. Στὴν τελευταία ἐρώτηση ἡ ἀπάντηση ἦταν εὔκολη. Ὁ Χριστὸς χρησιμοποίησε ἕνα χωρίο ἀπ’ τὸ Δευτερονόμιο, τὸ ὁποῖο ὅλοι ἦσαν ὑποχρεωμένοι νὰ γνωρίζουν ἀπὸ στήθους καὶ νὰ ἐπαναλαμβάνουν: «Ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου».  Ὡστόσο, γιὰ νὰ εἶναι ἀληθινὴ αὐτὴ ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν Θεό, εἶναι ἀνάγκη νὰ συμμετέχουν ὅλες οἱ ψυχοσωματικὲς δυνάμεις τοῦ ἀνθρώπου, δηλαδὴ ὄχι μόνο ἡ λογικὴ καὶ τὸ συναί-σθημα, ἀλλὰ καὶ ἡ βούληση καὶ ἡ ἐπιθυμία.  Καὶ ὁ Χριστὸς συμπλήρωσε ὅτι ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν Θεὸ προεκτείνεται μὲ τὴν ἀγάπη πρὸς τὸν πλησίον. Τὶς ἀπαντήσεις αὐτὲς δὲν τὶς περίμεναν οἱ φαρισαῖοι, ἐπειδὴ τὰ σχέδιά τους δὲν προχωροῦσαν.

Μετὰ τὴν ἀποτυχία τους ἔρχεται ἡ σειρὰ νὰ ὑποβάλει ἐρώτηση πρὸς αὐτοὺς ὁ Ἴδιος ὁ Χριστός: «Ποιὰ γνώμη ἔχετε ἐσεῖς γιὰ τὸν Μεσσία;» Ὅλοι γνώριζαν ὅτι ὁ ἀναμενόμενος Μεσσίας θὰ ἦταν «υἱὸς Δαβίδ», ἀπόγονος τοῦ Δαβίδ. Τὸ μεγάλο πρόβλημα ὅμως ἦταν ἄν θὰ εἶναι μόνο «υἱὸς τοῦ Δαβίδ» ἤ καὶ κάτι ἄλλο, μόνο ἄνθρωπος ἤ κάτι παραπάνω. Στὸ σημεῖο αὐτὸ ὁ Χριστὸς θέτει ἕνα δεύτερο, συμπληρωματικὸ ἐρώτημα πρὸς τοὺς συνομιλητές Του: «ἐὰν εἶναι (μόνο) ἀπόγονός του, τότε γιατὶ ὁ Δαβίδ στὸν 109^ο ψαλμὸ Τὸν ὀνομάζει Κύριο;» Ἐννοοῦσε τὸν ψαλμικὸ στῖχο «Εἶπε ὁ Κύριος (ὁ Θεὸς Πατέρας) στὸν Κύριο (τὸν Υἱό) Νὰ καθίσεις στὰ δεξιά Μου, μέχρι νὰ ὑποτάξω τοὺς ἐχθρούς Σου κάτω ἀπ’ τὰ πόδια Σου». Γιὰ νὰ ἀπαντήσουν σὲ αὐτὴν τὴν δεύτερη ἐρώτηση, ἔπρεπε νὰ ἀναγνωρίσουν ὅτι ὁ ἀναμενόμενος Μεσσίας ἦταν ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς καὶ ὅτι αὐτὸς ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς δὲν εἶναι μόνο ἄνθρωπος, ἀλλὰ καὶ Θεός. Ἐπειδὴ οἱ φαρισαῖοι δὲν ἦσαν διατεθειμένοι νὰ παραδεχθοῦν οὔτε τὸ ἕνα οὔτε τὸ ἄλλο, ἀμέσως ἀπεχώρησαν. Καὶ ὁ Χριστὸς στὴν συνέχεια ἀπηύθυνε πρὸς αὐτοὺς ἐκεῖνα τὰ φοβερά «οὐαί».

Ἀπὸ τότε μέχρι σήμερα, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, οἱ ἄνθρωποι μιλοῦν γενικῶς καὶ ἀορίστως γιὰ ἀγάπη, ἀλλὰ τὶς περισσότερες φορὲς ἡ ἀγάπη αὐτὴ δὲν εἶναι ἀληθινή, εἶναι ἰδιοτελὴς καὶ δὲν συνδέεται μὲ τὴν ἀγάπη πρὸς τὸν Θεὸ καὶ δὲν συμβαδίζει μὲ τὴν τήρηση του θελήματός Του. Ἀλλὰ πολὺ περισσότερο τὸ ἐρώτημα «ποιὸς νομίζετε ὅτι εἶναι ὁ Χριστός;» δὲν ἔπαυσε ἀπὸ τότε μέχρι σήμερα νὰ ἀπασχολεῖ τοὺς ἀνθρώπους. Γιὰ διαφορετικοὺς λόγους σὲ κάθε ἐποχὴ ἐπαναλαμβάνεται ἡ προφητεία τοῦ Συμεῶν κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς Ὑπαπαντῆς ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς θὰ εἶναι «σημεῖον ἀντιλεγόμενον». Εἴδαμε ὅτι οἱ συνομιλητές Του ἐπεδίωκαν νὰ Τὸν ἀναγκάσουν νὰ συμφωνήσει μαζί τους, Ἐκεῖνος ὅμως δὲν ἀρνήθηκε τὸν ρόλο Του καὶ δὲν πρόδωσε τὴν ἀποστολή Του. Καὶ στὴν δική μας ἐποχὴ πολλοὶ διακηρύσσουν ὅτι Τὸν «σέβονται», ἀναγνωρίζουν ὅτι ὑπῆρξε μεγάλος ἀναμορφωτὴς  τῆς ἀνθρωπότητας. Ἐπειδὴ Τὸν ἀναγνωρίζουν ἐν μέρει, νομίζουν ὅτι ἔχουν κάνει σπουδαία παραχώρηση.  Ὡστόσο, ἀρνοῦνται νὰ ἀποδεχθοῦν τὴν πλήρη ταυτότητά Του, ὅτι  δηλαδὴ εἶναι τέλειος Θεὸς καὶ τέλειος ἄνθρωπος. Ἀπομακρύνονται ἀπ’ τὶς ἐντολές Του καὶ θεωροῦν ὅτι αὐτὸ λέγεται «πρόοδος».  

Ἀρκετοὶ μορφωμένοι ἄνθρωποι, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, στοὺς τελευταίους αἰῶνες μελέτησαν καὶ ἔγραψαν γιὰ τὸν Ἰησοῦ Χριστὸ μὲ ἀρνητικὴ διάθεση. Ἐπιθυμοῦσαν νὰ ἀποδείξουν ὅτι ἡ πίστη τῆς Ἐκκλησίας στὸν Χριστὸ εἶναι λᾶθος. Πολλοὶ ἀπ’ αὐτοὺς ὅμως (ἀν ὄχι ὅλοι) γοητεύθηκαν τόσο πολὺ ἀπ’ τὸ ἠθικὸ μεγαλεῖο Του καὶ ἀπ’ τὴν διδασκαλία Του. Ἔφθασαν στὸ σημεῖο νὰ παραδεχθοῦν ὅτι ἡ ἀπομάκρυνση ἀπ’ Αὐτὸν θὰ φέρει μὲ μαθηματικὴ ἀκρίβεια τὴν καταστροφὴ τῆς ἀνθρωπότητας. Εἴθε αὐτὸ νὰ κατανοήσουν καὶ κάποιοι δικοί μας, ὅτι ὁ ὑποτιθέμενος «σεβασμός» τους δὲν εἶναι ἀρκετός, ὄχι μόνο δὲν εἶναι πρόοδος, ἀλλὰ μεγάλη ὁπισθοδρόμηση.

π. Ν.Η.

Ἀμέσως μετὰ τὶς γιορτὲς τοῦ Ἁγίου δωδεκαημέρου, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, τὸ προσκλητήριο γιὰ τὴν μετάνοια τῆς παρελθούσης Κυριακῆς συμπληρώνεται σήμερα ἀπ’ τὸ μάθημα τῆς εὐχαριστίας καὶ τῆς εὐγνωμοσύνης. Ἀκούσαμε σήμερα στὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα τὸ γνωστὸ θαῦμα τῆς θεραπείας τῶν δέκα λεπρῶν.

Τὸ θαῦμα αὐτὸ διαψεύδει τὸ γνωστὸ ἀξίωμα «πάνω ἀπ’ ὅλα ἡ ὑγεία». Καὶ βεβαίως ἡ ὑγεία εἶναι πολὺ σημαντικὸ ἀγαθό. Ἀλλὰ δὲν εἶναι τὸ πρῶτο καὶ τὸ μοναδικό. Καὶ στοὺς δέκα λεπροὺς ὁ Χριστὸς χάρισε τὴν  σωματική τους ὑγεία. Οἱ ἐννέα ὅμως ἀπ’ τοὺς δέκα ἐξακολούθησαν νὰ εἶναι ἄρρωστοι ἀπὸ μία χειρότερη λέπρα. Μὲ τὴν θεραπεία ἀπ’ τὴν σωματικὴ λέπρα ἐπέστρεψαν στὶς οἰκογένειές τους, δηλαδὴ ὁ καθένας στὸ σπίτι του καὶ στὴν ἐργασία του. Μέχρι ἐκείνη τὴν στιγμὴ δὲν ἐπιτρεπόταν ἡ ἐλεύ-θερη ἐπικοινωνία μὲ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους. Ζοῦσαν σὲ ἀπομόνωση ἐπειδὴ ἡ ἀρρώστια ἦταν μεταδοτική, ἀλλὰ μέχρι τὴν στιγμὴ τῆς θεραπείας μεταξύ τους ἦσαν ἑνωμένοι. Καὶ οἱ δέκα βρέθηκαν στὸ ἴδιο σημεῖο μεταξὺ Σαμαρείας καὶ Ἰουδαίας, ἀπ’ τὸ ὁποῖο διερχόταν ἐκείνη τὴν ἡμέρα ὁ Ἰησοὺς Χριστός.  Καὶ οἱ δέκα ἀπηύθυναν μὲ ἕνα στόμα τὴν θερμὴ ἱκεσία πρὸς Αὐτὸν γιὰ τὴν θεραπεία τους. Ἀμέσως μετὰ τὴν θεραπεία ὅμως διασκορπίσθηκαν καὶ ὁ καθένας ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του, στὴν οἰκογένειά του καὶ στὴν ἐργασία του. Δυστυχῶς, ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι περιμένουμε καὶ ἀπαιτοῦμε ἀπ’ τοὺς ἄλλους νὰ μᾶς βοηθοῦν καὶ νὰ μᾶς συμπαραστέκονται στὰ προβλήματα καὶ στὶς δυσκολίες μας. Δὲν θέλουμε νὰ μένουμε μόνοι στὰ δυσάρεστα τῆς ζωῆς. Μὲ τὴν παρουσία καὶ τὴν παρηγοριὰ τῶν ἄλλων ἀνθρώπων ὁπωσδήποτε τὸ βᾶρος τῶν θλίψεων γίνεται ἐλαφρύτερο. Ὅταν ὅμως εἴμαστε ὑγιεῖς, δυνατοί, χωρὶς στενοχώριες, τότε θέλουμε νὰ ἀπολαύσουμε μόνοι μας τὴν εὐτυχία μας.

Στὸ σημεῖο αὐτὸ ἔπρεπε καὶ οἱ δέκα (πρώην) λεπροὶ νὰ εἶναι εὐαισθητοποιημένοι. Σὲ ὅλους τοὺς λαοὺς δὲν ἐπιτρεπόταν ἡ ἐλεύθερη ἐπικοινωνία τῶν λεπρῶν μὲ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, ἐπειδὴ ἡ ἀρρώστεια ἦταν μεταδοτική. Ἡ ἀπομόνωση ἐπιβαλλόταν σὲ αὐτοὺς μέχρι τὴν ἐποχή μας, καθῶς τὸ ἀντίστοιχο φάρμακο ἐφευρέθηκε πρὶν ἀπὸ λίγες δεκαετίες. Στὸ ἀρχαῖο Ἰσραὴλ ὅμως ἡ παραπάνω ἀπαγόρευση ἦταν γραμμένη καὶ στὸν Νόμο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Ἡ λέπρα θεωροῦνταν «ἱερὴ ἀρρώστια», δηλαδὴ τύπος τῆς ἁμαρτίας. Ὅπως ἡ λέπρα κατατρώγει  σιγὰ - σιγὰ καὶ στὸ τέλος ἐξαφανίζει πλήρως τὸ σῶμα τοῦ ἀρρώστου, ὥστε ὁ θάνατος νὰ εἶναι ἀναπόφευκτος, κατὰ παρόμοιο τρόπο καὶ ἡ ἁμαρτία διαλύει πλήρως τὸν ἄνθρωπο.  Γι’ αὐτὸ καὶ σὲ περίπτωση θεραπείας ἀπ’ τὴν λέπρα, ὁ Μωσαϊκὸς Νόμος προέβλεπε ὅτι οἱ ἱερεῖς θὰ ἔδιναν τὸ πιστοποιητικὸ τῆς ἐλεύθερης ἐπικοινωνίας σὲ ὅσους εἶχαν θεραπευθεῖ. Στὴν Παλαιὰ Διαθήκη ἀναφέρονται τρεῖς περιπτώσεις ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι προσεβλήθησαν ἀπ’ τὴν λέπρα: α) ἡ Μαριάμ, ἡ ἀδελφὴ τοῦ Μωϋσέως, ἐπειδὴ θέλησε νὰ ἀναλάβει τὴν θέση τοῦ ἀδελφοῦ της στὴν ἡγεσία τοῦ ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ, β) ὁ βασιλιὰς Ὀζίας, ἐπειδὴ θέλησε νὰ ἀσκήσει καὶ ἀρχιερατικὰ καθήκοντα στὸν Ναὸ τοῦ Σολομώντα καὶ ἀγνόησε τὶς σχετικὲς προειδοποιήσεις καὶ γ) ὁ Γιεζί, ὁ ὁποῖος θέλησε νὰ σφετερισθεῖ τὰ δῶρα, τὰ ὁποῖα ἔστειλε ὁ Νεεμὰν ὁ Σύρος πρὸς τὸν Ναὸ ὡς ἔκφραση εὐγνωμοσύνης γιὰ τὴν θεραπεία του ἀπ’ τὴν λέπρα στὰ νερὰ τοῦ Ἰορδάνη ποταμοῦ. Καὶ στὶς τρεῖς αὐτὲς περιπτώσεις ἡ λέπρα ἀπετέλεσε τὴν παιδαγωγικὴ τιμωρία ἀπ’ τὸν Θεό, ἐπειδὴ εἶχαν προηγηθεῖ ἁμαρτήματα, τὰ ὁποῖα στρέφονταν ἐναντίον τῆς συνοχῆς καὶ τῆς ἑνότητας τοὺ λαοῦ τοῦ Θεοῦ: ἡ φιλαρχία, ἡ ἀντιποίηση τῆς ἱερατικῆς ἐξουσίας καὶ ἡ πλεονεξία.

Οἱ δέκα λεπροὶ κραύγασαν μὲ ἕνα στόμα πρὸς τὸν Χριστὸ καὶ ζήτησαν τὴν θεραπεία ἀπ’ τὴν ἀρρώστια. Στὴν συνέχεια ὑπάκουσαν χωρὶς ἀντιρρήσεις στὴν ἐντολὴ τοῦ Χριστοῦ, ὁ Ὁποῖος τοὺς διέταξε νὰ προσέλθουν στοὺς ἱερεῖς. Ὅλα αὐτὰ δείχνουν ὅτι εἶχαν τὴν ἀπαραίτητη πίστη, χωρὶς τὴν ὁποία κανένα θαῦμα δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ πραγματοποιηθεῖ. Γιὰ νὰ θεραπευθοῦν ὅμως πλήρως, χρειαζόταν καὶ κάτι παραπάνω, τὸ ὁποῖο ὅμως οἱ ἐννέα στοὺς δέκα δὲν εἶχαν συνειδητοποιήσει. Οἱ ἄνθρωποι θέλου-με νὰ ἀπολαμβάνουμε στὴν ζωή μας τὶς δωρεὲς τοῦ Θεοῦ. Νομίζουμε ὅτι  εἶναι δικαίωμά μας, ἀλλὰ λησμονοῦμε νὰ εὐχαριστήσουμε τὸν Δωρεοδότη καὶ στὴν συνέχεια δὲν ἐνδιαφερόμαστε νὰ μοιρασθοῦμε μὲ τοὺς ἀδελφοὺς ὅλα αὐτὰ τὰ ἀγαθά, τὰ προσφερόμενα ἀπ’ τὸν Θεὸ σὲ μᾶς.

Ἔχουμε ἀκούσει πάνω σὲ αὐτὸ τὸ θαῦμα πολλὰ κηρύγματα, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, στὰ ὁποῖα ἐπαναλαμβάνεται συνεχῶς ὅτι ἡ ἀχαριστία εἶναι πολὺ ἄσχημο πρᾶγμα καὶ ὅτι οἱ ἐννέα ἀπ’ τοὺς δέκα (πρώην) λεπροὶ ἔπρεπε νὰ δείξουν τὴν στοιχειώδη εὐγένεια. Τὸ ζητούμενο ὅμως δὲν εἶναι νὰ ἀποκτήσουμε «καλοὺς τρόπους συμπεριφορᾶς», ἀλλὰ κάτι πολὺ βαθύτερο: Νὰ καταλάβουμε ὅτι εἴμαστε ἄρρωστοι ἀπὸ τὴν ἐγωπάθεια, μιὰ  ἀρρώστια πολὺ χειρότερη ἀπ’ τὴν λέπρα. Καὶ ἡ θεία Λειτουργία, στὴν ὁποία ἤλθαμε καὶ σήμερα, ὀνομάζεται κυρίως θεία Εὐχαριστία. Ἄν δὲν ἐρχόμαστε,  αὐτὸ σημαίνει ὅτι δὲν αἰσθανόμαστε τὴν ἀνάγκη νὰ εὐχαριστήσουμε τὸν Θεό.  Ἄν ἐρχόμαστε καὶ δὲν προσέχουμε τὰ λόγια τῆς εὐχαριστίας στὴν εὐχή τῆς «Ἀναφορᾶς», ἄς παραδεχθοῦμε ὅτι μᾶς ἐνδιαφέρει μόνο ἕνα βαρετὸ τυπικὸ καθῆκον νὰ ἐκτελέσουμε. Ἄς σκεφθοῦμε ὅτι ὁ Θεὸς δὲν ἔχει καμιὰ ἀνάγκη ἀπὸ μᾶς. Ἄς καταλάβουμε ὅτι εἴμαστε ἄρρωστοι καὶ εἴθε νὰ θεραπευθοῦμε. Ἀμήν!

π. Ν.Η.