Κατὰ τὴν Ε’ Κυριακὴ τῆς περιόδου ποὺ διανύουμε, δηλ. τοῦ Πεντηκοσταρίου, ἀδελφοί μου, στὴν Ἐκκλησία μας διαβάζεται ἡ περικοπὴ τῆς Σαμαρείτιδος, ποὺ εἶναι & αὐτὴ ἀπὸ τὶς πλέον περίφημες περικοπὲς τῆς Καινῆς Διαθήκης, γιατί ὡς ἀπόφθεγμα διακηρύσσονται ὕψιστες ἀλήθειες τῆς Χριστιανικῆς πίστεως.

«Πνεῦμα ὁ Θεὸς καὶ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτὸν ἐν πνεύματι & ἀληθείᾳ δεῖ προσκυνεῖν». Ὁ Θεὸς & ὅλη ἡ ἀλήθεια περὶ Θεοῦ δὲν εἶναι μία ἀνακάλυψη τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλὰ ἀποκάλυψη τοῦ ἴδιου του Θεοῦ σὲ ὅσους εἶναι ἄξιοι αὐτῆς τῆς ἀποκαλύψεως. Ὁ Θεὸς ἀποκαλυπτόμενος στὸν ἄνθρωπο τοῦ χαρίζει τὴν γνώση & αὐτὴ ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα τὴν σωτηρία. Στὴ Σαμαρείτισσα ὁ Κύριος ἀποκάλυψε τὸν ἑαυτό Του & αὐτὸ εἶχε ὡς συνέπεια τὴ σωτηρία της. Ὁ Χριστὸς ἀποκαλυπτόμενος στὸ «φρέαρ τοῦ Ἰακὼβ» ὁμολογεῖται πρῶτον «Ἰουδαῖος», ἔπειτα «Κύριος», μὲ τὴν ἔννοια τοῦ ἀξιοσέβαστου προσώπου, κατόπιν «μείζων του Πατριάρχου Ἰακώβ», ἔπειτα «Προφήτης», ὕστερα «Μεσσίας Χριστὸς» καὶ τέλος «ὁ σωτὴρ τοῦ κόσμου». Στὴν συζήτηση ποὺ ἔχει ὁ Χριστὸς μὲ τὴν Σαμαρείτισσα γυναῖκα τῆς ἀποκαλύπτει τὸν τρόπο τῆς ἀληθινῆς λατρείας τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεὸς εἶναι πνεῦμα & ἐκεῖνοι ποὺ Τὸν προσκυνοῦν πρέπει νὰ Τὸν προσκυνοῦν «ἐν πνεύματι & ἀληθείᾳ». Ὁ Θεὸς γνωρίζεται & προσκυνεῖται ἐν Χριστῷ ποὺ εἶναι ἡ Ἀλήθεια & ἐν ἁγίῳ Πνεύματι, ποὺ εἶναι τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας & πέμπεται ὑπὸ τοῦ Υἱοῦ.

Ἀδελφοί μου, ὁ λόγος τοῦ Κυρίου στὴν Σαμαρείτιδα εἶναι ἡ πλέον πνευματικὴ διακήρυξη & ὁ πιὸ ὑπέροχος ὁρισμὸς τῆς λατρείας τοῦ Θεοῦ· «Ἔρχεται ὥρα & νῦν ἐστι, ὅτε οἱ ἀληθινοὶ προσκυνηταὶ προσκυνήσουσι τῷ Πατρὶ ἐν πνεύματι & ἀληθείᾳ. Καὶ γὰρ ὁ πατὴρ τοιούτους ζητεῖ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτόν». Ἡ λατρεία πρὸς Αὐτόν, τότε μόνον εἶναι δεκτὴ & εὐάρεστη, ὅταν εἶναι εἰλικρινὴς ἐκδήλωση τοῦ ἐσωτερικοῦ μας κόσμου, ὅταν ἐκφράζη πνεῦμα ἀληθινῆς θεογνωσίας & μιὰ ἅγια, φλογερὴ τῆς ψυχῆς ἀφοσίωση· ὅταν μιλᾶ τὸ πνεῦμα μας στὸ Πνεῦμα, ὅταν συνομιλῆ ὁ μικρὸς μὲ τὸν Μεγάλο, ὅταν μιλᾶ ὁ ἔσω ἄνθρωπος, καὶ ἂς μὴ κινεῖται ἡ γλώσσα, «καὶ σιωπώντων ἀκούει ὁ Θεός».

Ἡ ἀληθινὴ λατρεία δὲν κολλάει στοὺς ἐξωτερικοὺς τύπους, στὶς μορφὲς τοῦ τόπου ἢ τοῦ χρόνου. Ἡ λατρεία τοῦ Θεοῦ δὲν ξέρει ἀπὸ Μητροπολιτικοὺς ναοὺς ἢ παρεκκλήσια, δὲν περιορίζεται σὲ εἰδικὲς ἡμέρες ἢ ὧρες. Δὲν θὰ μᾶς ρωτήση ὁ Θεὸς πότε προσευχηθήκαμε, ἀλλὰ πῶς προσευχηθήκαμε. Δὲν θὰ μᾶς ρωτήση ποῦ προσευχηθήκαμε, ἀλλὰ ἂν τὸν ἀγαπήσαμε & χωρὶς ὑποκρισίες, προλήψεις, δεισιδαιμονίες «ἐν πνεύματι & ἀληθείᾳ» Τὸν προσκυνήσαμε. Ἀληθινὴ λατρεία & θυσία γιὰ τὸν Θεό; Εἶναι «πνεῦμα συντετριμμένον».
Ἔχουν διαπιστωθῆ οἱ ἀποκλίσεις & οἱ ἐκτροπές μας ἀπὸ τὴν ἀληθινὴ & σωστὴ προσκύνηση τοῦ Θεοῦ & εἶναι ἐπίκαιρος ὁ Προφήτης Ἠσαΐας (Κέφ. 29,13), λέγοντας «ἐγγίζει μοι ὁ λαὸς οὗτος ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ καὶ ἐν τοῖς χείλεσιν αὐτῶν τιμῶσί με, ἡ δὲ καρδία αὐτῶν πόρρω ἀπέχει ἀπ᾿ ἐμοῦ».

Καὶ προσθέτει ὁ ὑμνωδός: «Τὴν ὑμνωδίαν ἐνεργῶν συνελήφθην τὴν ἁμαρτίαν ἐκτελῶν. Διὰ μὲν τῆς γλώσσης ἄσματα φθεγγόμενος, διὰ δὲ τῶν λογισμῶν ἄτοπα λογιζόμενος» καὶ ἀκόμα: Ἐνῶ «κέκτημαι πάντα ὅσα μισεῖ ὁ Θεὸς σάρκα & πνεῦμα & νοῦν μολύνας ἀθεμίτοις & αἰσχροῖς λόγοις & ἔργοις & γλώσσῃ κατακρίνω τοὺς ἁμαρτάνοντας, αὐτὸς τὰ χείρω ἐργάζομαι (Δοξ. Ἑσπερινοῦ 29ης Νοεμ.).

Ἀγαπητοὶ ἀκροατές, «Καὶ νῦν ἐστίν». «Ἱδρύεται ἡ πνευματικὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ & πολῖτες της θὰ εἶναι ὅσοι σὲ ὅλο τὸν κόσμο λατρεύουν τὸν Θεὸ ἐν πνεύματι & ἀληθείᾳ· ὄχι ὑλικὰ ἀλλὰ πνευματικά, ὑμνολογοῦν πανταχοῦ παρόντα Θεό. Πίστις δι᾿ ἀγάπης ἐνεργουμένη. Πνευματικοὶ πρέπει νὰ γίνουμε καὶ «ἀσώματοι, σὰν τοὺς ἀγγέλους, καὶ νὰ προσφέρουμε λατρεία διὰ τοῦ ἀσωμάτου μέρους τοῦ ἐαυτοῦ μας τουτέστιν διὰ τῆς ψυχῆς & τῆς τοῦ νοῦ καθαρότητος». Ὁ Θεὸς εἶναι ἀσύλληπτος & ἀνάλογη πρέπει νὰ εἶναι & ἡ λατρεία Του. Ὁ Θεὸς εἶναι πατέρας ὅλων & σώζει ὅλους διὰ τοῦ Μεσσίου. Ὁ Μεσσίας εἶναι ὁ Χριστός. Μόνον δι᾿ Αὐτοῦ μπορεῖ κάποιος νὰ ὁδηγηθῆ σὲ θεογνωσία & σὲ ἀπολύτως ὀρθὴ λατρεία & στὴ σωτηρία.

«Ὁ Μεσσίας, ὁ λεγόμενος Χριστός» διεκήρυξε ὅτι εἶναι τὸ «ὕδωρ τὸ ζῶν». Αὐτὸ ἔκτοτε ὑπάρχει στὴν ἐπὶ γῆς Ἐκκλησία Του. Ἔχουμε καθῆκον νὰ τὸ γευόμαστε· «Δεῦτε & ἀρρύσασθε», γιὰ νὰ γίνουμε ἀληθινοὶ προσκυνητές, κατοικητήρια τῆς Ἁγίας Τριάδος & βλέποντάς μας οἱ πάντες νὰ «καταθέτουν τὴν μαρτυρία»· « Ὄντως ἠγέρθη ὁ Κύριος».

Ἀρχιμ. Ν. Κ.