Ἑορτὴ τῶν Τριῶν Ἱεραραρχῶν σήμερα καὶ τὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα εἶναι ἀπὸ τὴν πρὸς Ἐβραίους ἐπιστολὴ τοῦ Παύλου ποὺ μᾶς προτρέπει νὰ σπουδάζουμε τὸ βίο τῶν Ἁγίων, τῶν «ἡγουμένων ὑμῶν» ( Ἐβρ. ιγ΄7),  ὅπως χαρακτηριστικὰ γράφει, καὶ νὰ μιμηθοῦμε τὴν πίστη τους. Κατὰ τοὺς Πατέρες οἱ ἡγούμενοι ποὺ λάλησαν τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ, ἦταν πολλοὶ κι ἀνάμεσά τους ἀσφαλῶς εἶναι ὁ πρωτομάρτυρας Στέφανος καὶ ὁ ἀδελφόθεος Ἰάκωβος ὁ Ἀπόστολος , «ὁ μαχαίρᾳ ἀναιρεθείς» καί «ἕτεροι πλήστοι, σιωπῇ παραδεδομένοι», κατὰ τὸν ἑρμηνευτὴ Θεόδωρο. Πιὸ πλατιὰ ἐὰν ἑρμηνεύσουμε τὸ λόγο τοῦ ἀποστόλου Παύλου, ὅλοι οἱ Ἅγιοι εἶναι πρόσωπα, ποὺ μποροῦμε νὰ μιμηθοῦμε, ὅσο μποροῦμε, τὸ βίο τους.

Μεγάλη εἶναι ἡ ὠφέλεια ἀπὸ τὴ σπουδὴ τῶν βίων τῶν Ἁγίων. Ὅταν γνωρίζουμε τὴ ζωὴ τῶν Ἁγίων, μποροῦμε νὰ τοὺς μιμηθοῦμε, ἐὰν θελήσουμε. Ἄς ἀφήσουμε ὅμως τὸν Ἁγιο Θεόδωρο τὸν Στουδίτη νὰ μᾶς πεῖ τὶ προκύπτει ἀπὸ τὴ γνώση τῶν βίων τῶν Ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας. «Ἀδελφοὶ καὶ Πατέρες, ἐπειδὴ αὐτὲς τὶς ἡμέρες διαβάζουμε τοὺς βίους τῶν Ἁγίων Πατέρων μας, πόσο μεγάλη ὠφέλεια καὶ χαρὰ ἀπολαμβάνουμε! Δὲν μπορεῖ κάποιος μὲ ἀνθρώπινα λόγια νὰ περιγράψει τὰ βιώματα αὐτά. Τί γλυκύτερο ὑπάρχει νὰ ἀναθεωρεῖ κάποιος «τὰς τούτων ἀθανάτους πράξεις», τὰ θαύματα καὶ τὶς νίκες τους κατὰ τῶν δαιμόνων; Σὲ μένα μοῦ φαίνεται πὼς καὶ τὰ ντουβάρια καὶ οἱ πέτρες αἰσθάνονται τῆς ὠφελείας, «μὴ ὅτι γε λογικὸν ἄνθρωπον», πολὺ περισσότερο ὁ λογικὸς ἄνθρωπος. Ἀπὸ τὴ γνώση τοῦ βίου τῶν Ἁγίων φωτίζεται ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου καὶ ἀποθέτει τὸ ζοφερὸ φρόνημα τῆς σαρκός. Ἀπὸ τὴ γνώση τοῦ βίου τῶν Ἁγίων κατανύσσεται ἡ ψυχὴ καὶ ἀναπτερώνεται πρὸς τὸ θεῖο ἔρωτα. Θὰ μπορούσαμε μὲ μεγαλύτερη ἀκρίβεια νὰ ποῦμε πὼς οἱ Ἅγιοι εἶναι ὁ Παράδεισος τοῦ Θεοῦ, ποὺ δὲν ἔχει ὑλικὰ φυτά, ἀλλὰ στολίζεται ποικιλοτρόπως μὲ τοὺς καρποὺς τοῦ Πνεύματος…». Αὐτὸς ποὺ παρατηρεῖ καὶ σπουδάζει τοὺς βίους καὶ τὴν ἀναστροφὴ τῶν Ἁγίων, διώχνει ἀπὸ κοντά του τὴ νέκρωση τῶν παθῶν καὶ ἀποδέχεται τὴ ζωὴ τῶν ἀρετῶν. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἔλεγε στὰ πνευματικά του παιδιά: «παρακαλῶ οὗν ὑμᾶς, μιμηταί μου γίνεσθε» (Α΄Κορ. δ΄ 16). Ὁ Παῦλος ἦταν ἀκριβὴς εἰκόνα διδασκάλου καὶ παιδαγωγοῦ καὶ πορεύεται σύμφωνα μὲ τὶς ἐντολὲς τοῦ Χριστοῦ. Κατὰ τὸ Χρυσόστομο, ἦταν «ἀπηκριβωμένη εἰκών» ἁγιότητας.

Τὸ πιὸ κρίσιμο ἐρώτημα διαβάζοντας τοὺς βίους τῶν Ἁγίων εἶναι σὲ ποιὰ σημεῖα τῆς ζωῆς τους μποροῦμε νὰ τοὺς μιμηθοῦμε. Ἀσφαλῶς μποροῦμε ἄνευ ἐπιφυλάξεως νὰ τοὺς μιμηθοῦμε στὴν πίστη. Τὸ λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος: «μιμεῖσθε τὴν πίστιν» (Ἐβρ. ιγ΄ 7), «διατὶ ἀπὸ τὴν πίστιν γεννᾶται καὶ ἡ καθαρὰ ζωή‧ ἐπειδὴ ἄν αὐτοὶ δὲν ἐπίστευον εἰς τὰ μέλλοντα ἀγαθά, ἀλλὰ ἐδίσταζον, δὲν ἤθελαν δείξουν καὶ ζωὴν ἐνάρετον καὶ ἀκατηγόρητον ὥστε ἐσεῖς, λέγει ὁ Παῦλος, μιμούμενοι τὴν πίστιν τῶν διδασκάλων σας, μιμεῖσθε καὶ τὴν ἐνάρετον ζωήν τους. Μὲ τὰ λόγια δὲ  ταῦτα ἰατρεύει τὴν μικροψυχίαν καὶ ὁλιγοπιστίαν τῶν ἐξ  Ἑβραίων πιστῶν. (ἍγιοςΝικόδημος ὁ ἁγιορείτης).      

Μποροῦμε νὰ μιμηθοῦμε τοὺς Ἁγίους στὴν πίστη, στὴν ἀγάπη, στὶς ἀρετές, στὴ σύμμετρη ἄσκηση, στὴν ἐπιμονὴ τῶν ἀγώνων τους. Νὰ τοὺς ἔχουμε πρότυπα, παρηγοριὰ κι ὁδηγοὺς στὴν πνευματική μας ζωή. Θέλει προσοχὴ μόνο πῶς θὰ τοὺς μιμηθοῦμε στὶς ἀσκήσεις. Π.χ. διαβάζουμε πὼς κάποιος Ἅγιος ἔτρωγε κάθε τρεῖς μέρες, ἤ κοιμόταν δυὸ ὧρες τὴ νύκτα, ἤ λειτουργοῦσε ἀπὸ τὸ πρωὶ στὶς ἑπτὰ ἕως τὸ ἀπόγευμα, ὅπως ὁ ἅγιος Νικόλαος ὁ Πλανᾶς, ἤ ἔζησε πάνω στὸ στύλο, ἤ δὲν ἔβλεπε καθόλου τοὺς ἀνθρώπους, ἤ προσευχόταν ὅλη τὴ νύκτα. Σ’ ὅλα αὐτὰ τὰ σημεῖα καὶ σὲ πολλὰ ἄλλα δὲν θὰ πρέπει νὰ κάνουμε μιὰ αὐθαίρετη μίμηση, ἀλλὰ νὰ συμβουλευόμαστε τὸν Πνευματικό μας. Οἱ ἀσκητικοὶ ἀγῶνες τῶν Ἁγίων θὰ μᾶς εἶναι τὰ πρότυπα, ὧστε ἀνάλογα μὲ τὶς δυνάμεις μας νὰ κάνουμε ἐκεῖνο ποὺ ταιριάζει στὸν ἑαυτό μας. Δὲν κάνουμε πράγματα πάνω τῶν δυνάμεών μας καὶ χωρὶς τὴν εὐλογία τοῦ Πνευματικοῦ μας. Μπορεῖ νὰ ταλαιπωρηθοῦμε καὶ νὰ μὴν ὠφεληθοῦμε καθόλου ἀπὸ μιὰ αὐθαίρετη μίμηση τῶν Ἁγίων σὲ ὁρισμένες ἀσκητικές τους πράξεις. Τὸ καλύτερο εἶναι ἔχοντας ὁδηγοὺς τοὺς Ἁγίους καὶ συμπαραστάτες τοὺς Πνευματικούς μας, νὰ ἀκολουθοῦμε τὴ μέση ὁδὸ τῆς πνευματικῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας μας. Γιὰ τὰ μεγαλύτερα θὰ μᾶς δώσει ὁ Θεὸς δύναμη καὶ θὰ φωτίσει καὶ τὸν Πνευματικό μας νὰ μᾶς καθοδηγήσει σωστά. Οἱ ἀκρότητες δὲν ὠφελοῦν, ἑάν δὲν εἶναι χάρισμα τοῦ Θεοῦ. Νὰ δώσει ὁ Θεὸς νὰ πορευθοῦμε σωστὰ στὴ ζωή μας μιμούμενοι τοὺς Ἁγίους μας.