Προφητικὴ μποροῦμε νὰ χαρακτηρίσουμε ἀγαπητοί μου ἀδελφοὶ τὴν σημερινὴ Εὐαγγελικὴ περικοπή. Ὁ Κύριος μᾶς ἀποκαλύπτει πῶς θὰ γίνει ἡ Δευτέρα Παρουσία, διότι ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς θὰ ξαναέρθει στὴ γῆ, ὅπως ὁμολογοῦμε στὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως «Καὶ πάλιν ἐρχόμενον μετὰ δόξης κρῖναι ζῶντας καὶ νεκρούς».

Ἡ Δευτέρα ὅμως αὐτὴ Παρουσία Του, θὰ διαφέρει ἀπὸ τὴν πρώτη καὶ ὡς πρὸς τὸν τρόπο καὶ ὡς πρὸς τὸν σκοπό της. Τὴν πρώτη φορὰ ἦρθε στὴ γῆ ταπεινὰ καὶ ἀθόρυβα. Γεννήθηκε μέσα στὸ σπήλαιο, ἔζησε φτωχικά, κήρυξε μετάνοια καὶ θυσιάστηκε πάνω στὸν Σταυρὸ γιὰ τὴ σωτηρία ὅλων τῶν ἀνθρώπων. Ἀντίθετα τὴ δεύτερη φορὰ ὁ Κύριος θὰ ἔρθει «ἐν τῇ δόξῃ αὐτοῦ». Χιλιάδες καὶ μυριάδες ἁγίων ἀγγέλων θὰ Τὸν συνοδεύουν. Θὰ ἔρθει καὶ θὰ καθίσει «ἐπὶ θρόνου δόξης» γιὰ νὰ κρίνει τὸν κόσμο.

Ὁ Χριστὸς θὰ ἔρθει ὡς Κριτής. Καὶ θὰ ἔρθει ξαφνικὰ σὰν τὴν ἀστραπὴ ποὺ βγαίνει στὴν ἀνατολὴ καὶ φαίνεται στὴ δύση (Ματθ. κδ΄ 27). Κανεὶς ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ γνωρίζει τὸν ἀκριβὴ χρόνο τῆς ἐλεύσεώς Του. Ὅλοι μας ὅμως ἔχουμε χρέος νὰ ζοῦμε «ἐν εἰρήνῃ καὶ μετανοίᾳ» καὶ νὰ ζητοῦμε τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ, γιὰ νὰ ἔχουμε «καλὴν ἀπολογίαν ἐπὶ τοῦ φοβεροῦ βήματος τοῦ Χριστοῦ».

Εἶναι ἀξιοσημείωτο ὅτι τὸ βασικὸ κριτήριο μὲ τὸ ὁποῖο θὰ κρίνει ὁ Κύριος ὅλους τοὺς ἀνθρώπους εἶναι ἡ ἀγάπη. Αὐτὴ εἶναι τὸ κύριο γνώρισμα τῶν μαθητῶν τοῦ Χριστοῦ, καὶ μόνο ὅποιος ἔχει καλλιεργήσει αὐτὴ τὴν ἀρετὴ θὰ βρεῖ ἔλεος κατὰ τὴ φοβερὴ ἐκείνη ἡμέρα τῆς Κρίσεως.

Εἶναι ἐπίσης χαρακτηριστικὸ ὅτι οἱ ἀπαγγελόμενες ἁμαρτίες ὅσων καταδικάζονται, εἶναι ἁμαρτίες παραλείψεως. Σημειώνει ὁ Μέγας Βασίλειος: «Δὲν τοὺς κατηγορεῖ λέγοντας ὅτι σκοτώσατε ἢ ἁμαρτήσατε σαρκικὰ ἢ εἴπατε ψέματα ἢ ἀδικήσατε ἢ πράξατε κάτι ἄλλο ἀπαγορευμένο. Ἀλλὰ τοὺς λέει «Ὅτι τῶν ἀγαθῶν ἔργων ἠ­­­­­μελήσατε». Παραμελήσατε τὸ κα­­­θῆκον τῆς ἀγάπης. Δὲν ­δείξατε συμ­πόνια στὸν φτωχό, στὸν ἄ­­­­στεγο, στὸν πεινασμένο, στὸν φυλακισμένο, στὸν ἀσθενῆ. Κι αὐτὴ ἡ ἀσπλαχνία σᾶς κρίνει».

Τὸ κλειδὶ λοιπὸν ποὺ ἀνοίγει τὴν θύρα τοῦ Παραδείσου εἶναι ἡ ἀγάπη. Γιὰ τὴν ἀπουσία της ἀπὸ τὰ ἔργα μας καὶ ἀπὸ τὴν συμπεριφορά μας θὰ δώσουμε ὅλοι λόγο, γιαυτὸ πρέπει νὰ καλλιεργοῦμε τὴν ψυχή μας μὲ αὐτὸ τὸ ἐργαλεῖο τῆς ἀγάπης καὶ νὰ γινόμαστε πρόθυμοι στὰ ἔργα τῆς φιλανθρωπίας. Τότε νὰ εἴμαστε βέβαιοι ὅτι ὁ Δεσπότης Χριστὸς θὰ δείξει ἔλεος σὲ ὅσους ἔμαθαν στὴ ζωή τους νὰ εἶναι μιμητὲς Του καὶ ἐλεήμονες.

Τὸ πιὸ ἐντυπωσιακὸ ὅμως σημεῖο τῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς εἶναι ἡ δια­­βεβαίωση τοῦ Κυρίου ὅτι κάθε πράξη ἀγάπης πρὸς τὸν πλησίον ἀναφέ­ρεται κατ’ εὐθείαν στὸ πρόσωπό Του. Διασαφηνίζει ὅτι τὴν δέ­­­χεται ὁ Ἴδιος. «Ἐφ᾿ ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐ­­­­­λα­­χίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε». Συγκλονιστικό! Ὁ Κύριος Ἰησοῦς τοποθετεῖ τὸν ἑαυτό Του στὴ θέση τοῦ πεινασμένου, τοῦ διψασμένου, τοῦ ξένου, τοῦ ρακένδυτου, τοῦ ἀσθενοῦς καὶ τοῦ φυλακισμένου. Ἀλήθεια, ποιὸς μπορεῖ νὰ μείνει ἀδιάφορος κι ἀσυ­γ­κίνητος ὅταν ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς βάζει τὸν ἑαυτό Του στὴ θέση αὐτῶν τῶν «ἐλαχίστων» καὶ μάλιστα ὅταν τοὺς ὀνομάζει ἀδελφούς Του;

Ἀγαπητοί μου, εἶναι ἄμεση ἀνάγκη νὰ συνειδητοποιήσουμε ὅτι στὸ πρόσωπο τοῦ κάθε ἀνθρώπου κρύβεται ὁ Ἴδιος ὁ Θεός, διότι ἡ μεγάλη αὐτὴ ἀλήθεια ἔχει τὴν δύναμη νὰ τροποποιήσει τὴν συμπεριφορά μας σὲ κάθε ἄνθρωπο ποὺ ἔχει τὴν ἀνάγκη μας. Γι’ αὐτὸ καὶ ὅσοι ἐκδηλώνουμε ποικιλοτρόπως τὴν ἀγάπη μας ὅπου χρειάζεται, παρηγορούμεθα ὅτι θὰ ἀξιωθοῦμε νὰ ἀκούσουμε τὴν μακαρία φωνή Του «Δεῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ πατρός μου, κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπὸ καταβολῆς κόσμου…», διότι «ἐμοὶ ἐποιήσατε». Γένοιτο.

Ὁ Χριστὸς μὲ τὸν λόγο Του, ὅπως καταγράφεται στὴ σημερινὴ περικοπὴ τοῦ εὐαγγελιστοῦ Ματθαίου, συνδέει τὴ συγγνώμη καὶ τὴ συγχώρηση μὲ τὴν νηστεία. Γι᾿ αὐτὸ καὶ ἡ περίοδος τῆς νηστείας, ποὺ ἀπὸ αὔριο εἰσερχόμαστε, εἶναι πρὸ πάντων περίοδος μετανοίας, προσευχῆς καὶ ἀγάπης μεταξύ μας.

Χωρὶς αὐτὴ τὴν σύνδεση, ἡ νηστεία ἀπὸ μόνη της δὲν εἶναι ἀρκετή. Ἐὰν εἶναι νὰ νηστεύουμε καὶ νὰ μὴ μετανοοῦμε, ἐὰν εἶναι νὰ μὴν τρῶμε καὶ νὰ τρωγώμαστε ἀπὸ τὴν κακία μας καὶ νὰ μισοῦμε τὸν ἀδελφό μας, ποιὸ τὸ ὄφελος τῆς νηστείας μας; Ἄρα λοιπὸν ἡ νηστεία βοηθεῖ τὸν ἄνθρωπο νὰ καταλαγιάσει ἀπὸ τὸ θόρυβο τῆς ζωῆς του· νὰ τὸν προσγειώσει στὴν ἀλήθεια καὶ νὰ τὸν μονοιάσει μὲ τοὺς ἄλλους. Καὶ τέλος νὰ συναισθανθεῖ τὰ λάθη καὶ τὰ πάθη του καταβάλλοντας προσπάθεια ἀπαλλαγῆς.

Σ᾿ αὐτὸ τὸ σημεῖο ἐρχόμενος ὁ ἄνθρωπος θρηνεῖ οὐσιαστικὰ μέσα του, ἐπειδὴ συνειδητοποεῖ ὅτι μὲ τὴ ζωή του προσβάλλει καθημερινὰ τὸ Θεό. Καὶ μετὰ ἀπὸ τὴ συγγνώμη τῶν ἀδελφῶν, νὰ ζητήσει τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ.

Δυστυχῶς πολλοὶ πιστεύουν, πὼς ἡ νηστεία ἐξαντλεῖται στὴν ἀποχὴ ἀπὸ ὁρισμένα φαγητά. Καὶ καθησυχάζουν τοὺς ἑαυτούς τους πὼς τήρησαν ὅτι πρέπει. Ὅμως μιὰ τέτοια πράξη τυπική, στερημένη ἀπὸ τὴν οὐσία εἶναι αὐτονόητα λάθος.

Ἡ νηστεία ὁλοκληρώνεται καὶ βρίσκει τὸ νόημά της ὅταν συνοδεύεται ἀπὸ ἐσωτερικὴ ἐπιστροφὴ καὶ μετάνοια, ἡ ὁποία δὲν μπορεῖ νὰ ὑπάρξει δίχως τὴ συγγνώμη πρὸς τὸν ἀδελφό. Δίχως τὴν ἐξάλειψη τῶν κακιῶν, ποὺ μᾶς διχάζουν ἀπὸ τοὺς ἄλλους, δίχως τὴν ἑκούσια διακοπὴ τῶν παθῶν, ποὺ μᾶς κρατοῦν δέσμιους στὶς προσωπικές μας ἀνάγκες.

Προχωρῶντας ὁ Χριστὸς ἀκόμη πιὸ πέρα, μίλησε γιὰ τὴν ἀφιλοχρηματία, ποὺ φυσικὰ συνδέεται μὲ τὴν νηστεία. Ἔτσι, ὅποιος πασχίζει νὰ ᾿χει τὶς ἀποθῆκες του γεμᾶτες ἀπὸ  ὑλικὰ ἀγαθά, αὐτὸς συνήθως ἔχει τὴν καρδιά του ἀδειανὴ ἀπὸ ἀγάπη. Ὅσο πιὸ πολὺ γεμίζουν οἱ ἀποθῆκες, τόσο πιὸ πολὺ ἀδειάζει ἡ καρδιά. Καὶ ὅσο ἀδειάζει ἡ καρδιὰ τόσο στερεύει ἡ ἀγάπη.

Σ'᾿αὐτὸν ποὺ ἄφησε νὰ ἀδειάσει ἡ καρδιά του ἀπὸ ἀγάπη καὶ φιλανθρωπία, τί νόημα ἔχει ἀλήθεια ἡ νηστεία;

Ἐνῶ μπορεῖ ἡ νηστεία νὰ εἶναι μιὰ καλὴ εὐκαιρία νὰ δείξουμε τὴν ἀγάπη μας, μοιράζοντας τὰ ἀγαθά μας ἤ παρέχοντας ἀπὸ αὐτὰ στὴν ἀνάγκη τῶν ἄλλων. Ἔτσι θησαυρίζουμε ἀγαθὰ γιὰ τὴν αἰωνιότητα, ἀφοῦ ἐμπιστευόμαστε ὅ,τι μᾶς περισσεύει στὰ χέρια τοῦ Θεοῦ.

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, σήμερα ὁ εὐαγγελικὸς λόγος τονίζει πὼς ὅποιος δίνει στὸ ἄνθρωπο, δανείζει στὸ Θεό, καὶ καταλαβαίνουμε ὅτι ἁπλώνοντας τὸ χέρι μας στὸν ἀδελφὸ ποὺ ἔχει ἀνάγκη, πιάνουμε τὸ χέρι τοῦ Θεοῦ ποὺ μᾶς τραβᾶ κοντά Του. Συμπεραίνουμε ὅτι πρέπει ν᾿ ἀπαλλαγοῦμε ἀπὸ τὴν προσκόλληση στὰ ὑλικὰ ἀγαθά, ποὺ μέσα τους κουβαλοῦν τὸν πνευματικὸ θάνατο, καὶ μᾶς τὸν μεταγγίζουν ὅταν τὰ κατακρατοῦμε. Κρίνεται φρόνιμο, λοιπόν, καὶ ἀποτελεσματικὸ νὰ κάνουμε τὴν νηστεία μας, καθὼς ὁρίζει ἡ Ἐκκλησία καὶ ὄχι ὅπως ἐμεῖς τὴν ἑρμηνεύουμε, ἐπειδὴ ἔτσι μᾶς ταιριάζει.

Σ’αὐτὸν τὸν ἀγώνα που ξεκινᾶ ἄς ἔχουμε στὸ μυαλό μας τὰ λόγια τοῦ ἁγίου Ἱωάννου τοῦ Χρισοστόμου «Νηστεύεις; Ἀπόδειξέ το διὰ τῶν ἔργων σου.  Ἄν δεῖς φτωχό, νὰ τὸν ἐλεήσεις. Ἄν δεῖς ἐχθρό, νὰ συμφιλιωθεῖς μαζί του. Ἔτσι δὲν θὰ νηστεύει μόνο τὸ στόμα, ἀλλὰ καὶ τὸ μάτι καὶ ἡ ἀκοὴ καὶ τὰ πόδια καὶ τὰ χέρια καὶ ὅλα τὰ μέλη τοῦ σώματος». Ἀμήν.

Πανηγυρικὴ καὶ λαμπρὴ ἡ σημερινὴ ἡμέρα, Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἡμέρα κατὰ τὴν ὁποία ἑορτάζουμε τὸ ἐκπληκτικὸ θαῦμα τῆς πίστεως, τὸν θρίαμβο γιὰ τὴν ἐπικράτηση τῆς ἀλήθειας τῆς Ὀρθοδοξίας ἔναντι τῆς πλάνης τῶν αἱρέσεων.

Περισσότερα ἀπὸ δύο χιλιάδες χρόνια τώρα ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία «πολεμουμένη νικᾷ» (Ἱ. Χρυσόστο­μος). Καταδιώκεται, ἀλλὰ δὲν σταματᾶ νὰ ἐξαπλώνεται‧ σπιλώνεται, ἀλλὰ διατηρεῖ καθαρὴ καὶ ἀνόθευτη τὴν ἀλήθεια‧ φυλακίζεται, καὶ μένει πάντα ἐλεύθερη‧ φαίνεται ὅτι πεθαίνει, ἀλλὰ ἀνασταίνεται. Διω­γμοὶ καὶ μαρτύρια, αἱρέσεις καὶ συκοφαντικὲς ἐ­­­πιθέσεις, κύματα ἀθεΐας καὶ πολεμικῆς τοῦ διαβόλου δὲν στάθηκαν ἱκανὰ νὰ ἀκυρώσουν τὸν σωστικὸ λόγο καὶ τὴν ἁγιαστικὴ δύναμή της. Κι ἐπαληθεύεται ἔτσι ὁ προφητικὸς λόγος τοῦ Κυρίου ποὺ εἶπε ὅτι «πύλαι ᾅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς» (Ματθ. ις΄ 18)· δηλαδή, ὁ θάνατος καὶ οἱ ὀργανωμένες δυνάμεις τοῦ κακοῦ ποτὲ δὲν θὰ κατανικήσουν τὴν Ἐκκλησία.

Ἂς δοξάζουμε λοιπὸν τὸν παντοδύναμο Κύριο, διότι μᾶς ἀξίωσε νὰ γίνουμε μέλη τῆς ἁγίας Του Ἐκκλησίας, κι ἂς ἀγωνιζόμαστε γιὰ νὰ διατηρήσουμε ἀκέραιο τὸ θησαυρὸ τῆς Ὀρθοδοξίας, ποὺ παραλάβαμε ἀπὸ τοὺς Ἀποστόλους καὶ τοὺς Ἱεράρχες, τοὺς Μάρ­­­τυρες καὶ τοὺς Ἀσκητὲς καὶ ὅλους τοὺς Ἁγίους, ποὺ ἔζησαν ὡς πιστοὶ καὶ ἀφοσιωμένοι μαθητὲς Ἐκείνου.

Ἕνα ἀπὸ τὰ κύρια χαρακτηριστικὰ τῆς Ἐκκλησίας εἶναι αὐτὸ ποὺ ὁμολογοῦμε στὸ «Πιστεύω» μὲ τὴ λέξη «Ἀποστολική». Ἡ Ὀρ­θόδοξη Ἐκκλησία διατηρεῖ τὴν ἀποστολικὴ διαδοχὴ καὶ συνεχίζει τὸ ἔργο τῶν ἁγίων Ἀποστόλων. Γι’ αὐτὸ καὶ τὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο κατὰ τὴν ἐπίσημη αὐτὴ ἡμέρα μᾶς με­ταφέρει στὴν κλήση τῶν πρώτων μαθη­τῶν τοῦ Κυρίου. Ὁ Κύριος Ἰησοῦς εἶχε ἤδη ἀπευθύνει στὸν Ἀνδρέα καὶ τὸν Ἰωάννη τὴν πρόσκληση νὰ Τὸν ­ἀκολουθήσουν, κι ἔπειτα στὸν Πέτρο, ποὺ ὁδηγήθηκε στὸν Χριστὸ ἀπὸ τὸν ἀδελφό του, τὸν Ἀνδρέα. Τώρα ὁ Κύριος καλεῖ τὸν Φίλιππο. Κι ἐ­­­κεῖνος τρέχει ἀμέσως νὰ βρεῖ τὸν φίλο του τὸν Ναθαναὴλ καὶ νὰ τοῦ ἀναγγείλει τὴν εὐχάριστη εἴδηση: «Ὃν ἔγραψε Μωϋ­σῆς ἐν τῷ νόμῳ καὶ οἱ προφῆται, ­εὑρήκαμεν, Ἰη­­­­σοῦν». Αὐ­τὸν γιὰ τὸν Ὁποῖο ἔγραψε ὁ Μωυσῆς στὸ Νόμο καὶ προφήτευσαν οἱ προφῆτες, Τὸν βρήκαμε! Εἶναι ὁ Ἰησοῦς !

Ἡ αὐθόρμητη αὐτὴ κίνηση τοῦ Φιλίππου φανερώνει τὴν ἀγάπη καὶ τὸ ἐνδιαφέρον του γιὰ τὸν πλησίον. Αὐτὸ ἀποτελεῖ οὐσιῶδες γνώρισμα καὶ κάθε συνειδητοῦ χριστιανοῦ. «Οὐδὲν ψυχρότερον χριστιανοῦ ἑτέρους μὴ σώζοντος», σημειώνει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος (PG 60, 162). Τίποτε πιὸ ψυχρὸ δὲν ὑπάρχει ἀπὸ τὸν χριστιανὸ ποὺ δὲν ἐνδιαφέρεται γιὰ τὴ σωτηρία τῶν ἄλλων.

Ἀποτελεῖ χρέος ἀγάπης πρὸς τοὺς ἀδελφούς μας νὰ τοὺς διαφωτίζουμε σχετικὰ μὲ τὴν Ὀρθόδοξη πίστη καὶ ζωή. Νὰ τοὺς συστήσουμε ἕνα κατάλληλο βιβλίο ἢ περιοδικό, κάποια ὁμιλία πνευματικοῦ καταρτισμοῦ· νὰ τοὺς βοηθήσουμε γιὰ τὴ συνειδητὴ συμμετοχή τους στὰ Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας‧ νὰ τοὺς ὑποδείξουμε μὲ διάκριση ποιὸ εἶναι τὸ ὀρθὸ σύμφωνα μὲ τὴν Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας. Πάνω ἀπ’ ὅλα νὰ τοὺς διδάσκουμε μὲ τὸ παράδει­γμά μας, τὸ ὁποῖο, ἂν εἶναι σωστό, ἀποτελεῖ τὴν πιὸ πειστικὴ ἀπόδειξη ὅτι τὸ Εὐαγγέλιο ἐφαρμόζεται καὶ σήμερα, καὶ φωτί­ζει, εἰρηνεύει καὶ ἁγιάζει τὴν ψυχὴ κάθε ἀνθρώπου.

Βέβαια ἡ ὀρθόδοξη πίστη δὲν κατακτᾶται ὡς θεωρητικὴ γνώση, οὔτε ἐξαντλεῖται στὴ διδασκαλία κάποιων δογμάτων. Στὴν οὐσία ἀποτελεῖ προσωπικὴ ἐμπειρία καὶ βίωμα ζωῆς. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Φίλιππος πρότεινε στὸν φίλο του τὸν Ναθαναὴλ νὰ ἔρθει ὁ ἴδιος καὶ νὰ γνωρίσει προσωπικὰ τὸν Χριστό. «Ἔρχου καὶ ἴδε» τοῦ εἶπε. Εἶναι ἀπαραίτητο νὰ πλησιάσουμε μόνοι μας νὰ γευθοῦμε, νὰ καταλάβουμε τί πιστεύουμε, τί εἶναι ἡ χριστιανικὴ ζωή, τί μεγαλεῖα ζοῦμε στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Νὰ ἐκτιμήσουμε τὴν πίστη μας, ποὺ εἶναι ἀληθινὴ καὶ ὁλοζώντανη. Νὰ τὴν χαροῦμε καὶ νὰ τὴν ἀπολαύσουμε. Τί μπορεῖς νὰ καταλάβεις, ἂν σοῦ μιλᾶνε μόνο γιὰ τὴ γλυκύτητα ποὺ ἔχει τὸ μέλι, κι ἐσὺ δὲν τὸ ἔχεις γευθεῖ οὔτε μία φορά; Ἡ Ὀρθόδοξη πίστη μας εἶναι θησαυρός. Ἡ λατρεία μας, πλοῦτος ἀνεξ­άν­τλητος. Ἡ πνευματικὴ ζωὴ εἶναι χαρὰ καὶ ἀπόλαυση. Ὅλα αὐτὰ ὅμως μποροῦ­με νὰ τὰ νιώσουμε, μόνο ἂν τὰ γευθοῦμε προσω­πικά.

Μέσα στὸν ἀλλοπρόσαλλο κόσμο ποὺ ζοῦμε, σὲ καιροὺς πρωτοφανοῦς συγχύσεως καὶ συμβιβασμῶν, σήμερα, Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας, προβάλλει ἐπιτακτικὸ τὸ χρέος μας νὰ βιώσουμε τὴν Ὀρθόδοξη πίστη καὶ παράδοση ὡς τὴ μοναδικὴ ὁδὸ σωτηρίας καὶ νὰ ἀγωνιζόμαστε γιὰ νὰ τὴν διατηρήσουμε γνήσια καὶ ἀνόθευτη. Ἔτσι τὸ φῶς τῆς Ὀρθοδοξίας θὰ μεταλαμπα­δεύεται ἀπὸ γενιὰ σὲ γενιὰ καὶ θὰ ἀκτι­νοβολεῖ σ’ ὅλο τὸν κόσμο· «ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς».

Εἶναι συγκλονιστικὸ τὸ περιστατικὸ ποὺ περιγράφεται σήμερα στὴν εὐαγγελικὴ περικοπή, καὶ ἀφορᾶ στὴ διάθεση μὲ τὴν ὁποία πλησίασαν οἱ συνοδοὶ τοῦ παραλυτικοῦ τὸν Χριστό.

Τὰ ἐμπόδια ἦταν τεράστια καὶ ὁ κόσμος πολύς. Αὐτονόητα ἦταν ἀδύνατον νὰ πλησιάσει κάποιος τὸν Κύριο. Αὐτὸ ὅμως ποὺ εἶναι ἀδύνατο γιὰ τὴ λογικὴ εἶναι δυνατὸ πάντα γιὰ τὴν πίστη. Αὐτὴ μπορεῖ νὰ ξεπερνᾶ ὅλα τά ἐμπόδια, ὅπως ἔγινε καὶ στὴν σημερινὴ περίπτωση. Ἡ πίστη σήκωσε ἀκόμη καὶ τὴ στέγη. Ἔκανε τοὺς ἀνθρώπους ποὺ εἶχαν ἀγάπη εὑρηματικούς. Αὐτὴ ἡ δύναμη τῆς διάθεσης τῶν ἀνθρώπων ἔκανε τὸν Ἰησοῦ νὰ θεραπεύσει πρῶτα τὴν αἰτία τῆς ἀσθένειας, δηλαδὴ τὴν ἁμαρτία, καὶ ἀμέσως μετὰ τὴν ἴδια τὴν ἀρρώστια, δηλαδὴ τὴν παραλυσία.

Μᾶς βάζει σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας ν’ ἀκούσουμε αὐτὸ τὸ περιστατικό, τὴν ἴδια ἡμέρα ποὺ προβάλλει τὴν ἱερὴ προσωπικότητα τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, Ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης. Καὶ αὐτὸ ἐπειδὴ ὁ θεόπνευστος αὐτὸς Πατέρας μελέτησε πολὺ καὶ μίλησε γιὰ τὴν σὼζουσα τὸν ἄνθρωπο θεία Χάρη.             

Εἶναι σημαντικὸ νὰ κατανοήσουμε τί εἶναι ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ. Θὰ λέγαμε μὲ ἁπλὰ λόγια ὅτι εἶναι ἡ μυστικὴ καὶ ἀθόρυβη παρουσία Του στὴν καθημερινότητά μας. Ἡ παρουσία ποὺ ἔρχεται κοντά μας ἐλεύθερα, ἐπειδὴ Τὸν θέλουμε καὶ Τὸν ἀναζητᾶμε. Εἶναι ἡ παρουσία ποὺ φέρνει στὸν καθένα μας ἀμέτρητες εὐλογίες. Εὐλογίες ποὺ συνειδητοποιοῦμε ἤ ὄχι. Ποὺ ἐντοπίζουμε ἤ ποὺ προσπερνοῦμε καὶ εἶναι ὅλες καρποὶ τῆς ἀγάπης Του.

Ἡ κεντρικὴ ἰδέα τῆς διδασκαλίας τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, ὅπως καὶ ὁλόκληρης τῆς Ἐκκλησίας, εἶναι πώς, γιὰ νὰ δέχεται ὁ ἄνθρωπος τὴ Χάρη τοῦ Θεοῦ, πρέπει νὰ τὸ θέλει. Τίποτε στὴ ζωή μας δὲν γίνεται μαγικὰ καὶ αὐτόματα. Ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο ἐκφράζεται αὐτὴ ἡ ἐλεύθερη βούλησή μας εἶναι διπλός. Πρῶτα ἐπιμένουμε μὲ τὴν προσευχή μας «ἔρχου Κύριε» καὶ κατόπιν τὸ φροντίζουμε μὲ τὸν τρόπο τῆς ζωῆς μας.

Ἡ πραγματικότητα σήμερα φανερώνει νὰ ζητᾶμε ἀπὸ τὸν Θεὸ ἀμέτρητα ὑλικὰ ἀγαθά. Ζητᾶμε ὑγεία, ζητᾶμε πρόοδο γιὰ μᾶς καὶ γιὰ τά παιδιά μας. Ζητᾶμε νὰ προσθέσει χρόνο στὴ ζωή μας. Ζητᾶμε πράγματα πρόσκαιρα καὶ φθαρτά. Ζητᾶμε γῆ, ἀλλ’ ὄχι οὐρανό. Ζητᾶμε τὰ δῶρα τοῦ Θεοῦ, ἀλλ’ ὄχι Αὐτόν τὸν Ἴδιο. Κι Αὐτὸς σέβεται τὴν ἐλευθερία μας καὶ τὸ αἴτημά μας, γιαυτὸ φαίνεται σὰν ἀπὼν στὴ ζωή μας. Χωρὶς τὴ δική μας συγκατάθεση, ὅσο κι ἄν τὸ θέλει, δὲν μπορεῖ νὰ μᾶς ἁγιάσει, διότι ἄν θὰ τὸ ἔκανε, θὰ ἀκύρωνε τὴν ἐλευθερία μας, θὰ ἀκύρωνε καὶ τὸν ἑαυτό Του.        

Τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ ἀναμένει τὴν ἔμπρακτη συγκατάθεσή μας ποὺ εἶναι ἡ προσευχή μας, ἡ ὁποία γιὰ νὰ ἔχει περιεχόμενο, πρέπει νὰ εἶναι σύμφωνη μὲ τὸν τρόπο ποὺ ζοῦμε. Ἡ εὐθυγράμμισή μας μὲ τὸ θέλημά Του καὶ ἡ καταφυγή μας στὸ πετραχήλι τοῦ πνευματικοῦ εἶναι ἡ δυνατὴ ἀρχὴ μὲ συνέχεια τὴ ζωὴ τῆς μετανοίας.

Στὴ δύσκολη ἐποχή μας οἱ ἄνθρωποι διψοῦν ὅσο ποτὲ γιαυτὴ τὴν λυτρωτικὴ Χάρη τοῦ Θεοῦ. Κουρασμένοι καὶ ἀπελπισμένοι ἀπὸ ὅλα προσπαθοῦν νὰ βροῦν ἀνάπαυση μέσα ἀπὸ λανθασμένους δρόμους καὶ τοὺς ἀτελέσφορους τρόπους ποὺ μετέρχονται. Ζητοῦν γαλήνη, χαρά, δύναμη καὶ ἀγάπη, ἀλλὰ συνεχί-ζουν νὰ ἀγνοῦν ὅτι αὐτὰ μόνον ὁ Θεὸς τὰ χαρίζει. Ἀκολουθοῦν συστήματα καὶ ἰδεολογίες ποὺ κάνουν λόγο γιὰ θετικὴ ἐνέργεια καὶ ἀναζητοῦν τὴ θετικὴ αὔρα, χωρὶς νὰ ἔχουν ἴχνος θετικῆς κατεύθυνσης πρὸς τὸν Θεό. Νομίζουν πὼς τὸ θετικὸ κλίμα θὰ ἔλθει στὴ ζωὴ κατὰ τρόπο μαγικό, ἐνῶ προσπερνοῦν ἀδιάφορα ἴσως καὶ ἐχθρικὰ τὸν λόγο τῆς Ἐκκλησίας περὶ μετανοίας, ποὺ σωματοποιεῖ τὴν συγχώρηση τῆς ἁμαρτίας καὶ θεραπεύει τὴν ἀρρώστια.

Ἀδελφοί μου,
ὁ τιμώμενος Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ἀξιολογώντας τὴ διάθεση τῶν συνοδῶν τοῦ παραλυτικοῦ, μᾶς διδάσκει ὅτι ἡ θεραπεία τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος ἑστιάζεται στὴ δύναμη τῆς πίστεώς μας ποὺ μαγνητίζει τὴ δύναμη τοῦ Χριστοῦ, ἡ ὁποία τελικὰ διοχετεύεται θεραπευτικὰ στὴ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴν μεταμορφώνει.

Μακάρι μὲ τὴν πρεσβεία του νὰ ἑλκύσουμε τὴ Χάρη τοῦ Θεοῦ στὴν καθημερινότητά μας γιὰ νὰ ἀπολαύσουμε τὴ ζωὴ ποὺ μᾶς ἀξίζει ὄχι μόνο τώρα ἀλλὰ καὶ στὴν αἰωνιότητα. Ἀμήν.

Κυριακὴ τῆς Σταυροπροσκυνήσεως σή­μερα καὶ καθὼς βρισκόμαστε ἤδη στὸ μέσο τῶν πνευματικῶν ἀγώνων τῆς Με­γάλης Τεσσαρακοστῆς, καὶ ἡ ἁγία μας Ἐκ­­κλη­σία προβάλλει τὸ πολυτιμότερο κό­σμημά της, τὸ ἀκαταμά-χητο ὅπλο της. Τὸν Τίμιο καὶ Ζωοποιὸ Σταυρὸ τοῦ Κυρίου, ὁ ὁποῖος προ­βάλ­­­λεται ἐνώπιόν μας ὄχι μόνο γιὰ νὰ Τὸν προσκυνήσουμε ἀλλὰ κυρίως γιὰ νὰ ἀναλογιστοῦμε τὴ σχέση μας μὲ αὐτὸν καὶ τὸ δικό μας χρέος, μὲ τὴν κλήση ποὺ κάνει ὁ Θεὸς σὲ κάθε πιστὸ μαθητή Του «Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑ­­­αυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ, καὶ ἀκο­λου­θείτω μοι». Ὅποιος θέλει νὰ μὲ ἀ­­­κολου­θήσει ὡς μαθητής μου, ἂς διακόψει κάθε σχέση μὲ τὸν κακὸ καὶ διεφθαρμένο ἑ­­­αυ­τό του, μὲ σταθερὴ ἀπόφαση νὰ σηκώ­σει σταυρό, νὰ ὑποστεῖ κάθε δοκιμασία, ἀκόμη καὶ θάνατο, καὶ τότε νὰ μὲ ἀκολουθήσει.

«Ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ». Ὁ Κύριος ζητᾶ ἀπὸ τοὺς μαθητές Του τὴν τέλεια αὐταπάρνηση· νὰ σηκώσουν τὸν σταυρό τους μὲ ἀπόφαση θανάτου. Ποιός ὅ­­­μως εἶναι αὐτὸς ὁ σταυρὸς ποὺ καλεῖται νὰ ἀναλάβει κάθε πιστὸς μαθητὴς τοῦ Χριστοῦ;

Ὁ ἀπόστολος Παῦλος σημειώνει «...οἱ τοῦ Χριστοῦ τὴν σάρκα ἐσταύρωσαν σὺν τοῖς παθήμασι καὶ ταῖς ἐπιθυμίαις» (Γαλ. ε΄ 24). Εἶναι ἡ νέκρωση τῶν παθῶν καὶ τῶν σαρκικῶν φρονημάτων. Ὅσοι ἀνήκουν πραγματικὰ στὸν Χριστό, νέκρωσαν τὸ σαρκικὸ φρόνημα, τὰ πάθη καὶ τὶς κακὲς ἐπιθυμίες τους, ποὺ σημαίνει ὅτι ἀγωνίζονται νὰ ἀποκόψουν ὁριστικὰ τὶς ἁμαρτωλὲς συνήθειες, τὰ πάθη καὶ τὰ ἐλαττώματα ποὺ ἔ­­χουν ριζώσει βαθειὰ μέσα στὴν ψυχή τους. Ἀγώνας σκληρὸς καὶ ὀδυνηρός, ἀλ­λὰ καὶ σωτήριος. Ὑπάρχουν πάθη ποὺ μᾶς τα­­λαιπωροῦν καὶ δὲν μποροῦμε νὰ τὰ ξεριζώσουμε. Ἡ ζήλεια, ὁ φθόνος, τὸ ψέμα, ἡ ἀπάτη, ἡ κατάκριση, ἡ πλεονεξία καὶ ἡ φιλαργυρία διατηροῦν μέσα μας ζωντανὸ τὸν παλαιὸ ἄνθρωπο καὶ ἀφήνουν νὰ κυριαρχεῖ τὸ δικό μας ἐγώ.

 Ὁ ἀγωνιζόμενος πιστός, ποὺ παίρνει­ ἀπόφαση νὰ νεκρωθεῖ ὡς πρὸς τὴν ἁ­­­μαρ­τία, στέκεται ἀπέναντι στὸ κακὸ σὰν νεκρός. Πῶς εἶναι ἕνα νεκρὸ καὶ ἄψυχο σῶμα; Ἔτσι καὶ ὁ πιστὸς ποὺ νέκρωσε τὸν ἁμαρτωλὸ ἑαυτό του. Δὲν βλέπει, δὲν ἀκούει, δὲν ἐνεργεῖ ὁτιδήποτε ἁμαρτωλό. Δὲν ἐπιδιώκει νὰ ἐξυπηρετεῖ ἀποκλειστικὰ τὸ συμφέρον του, ἀλλὰ διακονεῖ μὲ ἀγάπη τὶς ἀνάγκες τοῦ πλησίον. Γενικὰ δὲν ἀκολουθεῖ τὰ ἐγωιστικὰ θελήματά του, ἀλλὰ ὑποτάσσεται στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Δὲν τὸν ἑλκύει ἡ ματαιότητα τοῦ κόσμου, οὔτε τὸν συγκινεῖ ὁ πλοῦτος καὶ ἡ ἐφήμερη δόξα. Ἐκεῖνο ποὺ θέλγει τὴν ψυχή του εἶναι ἡ αἰώνια δόξα καὶ ζωή, τὸ ἄφθαρτο κάλλος τοῦ οὐρανοῦ.

Ἐκτὸς ὅμως ἀπὸ τὴ σταύρωση τῶν παθῶν, ποὺ εἶναι ἑκούσιος σταυρὸς γιὰ τὸν πιστό, ὑπάρχει καὶ ὁ ἀκούσιος σταυρός, ποὺ καλεῖται νὰ σηκώσει μὲ τὴν ἴδια ἀφοσίωση καὶ αὐταπάρνηση καὶ ἔχει νὰ κάνει μὲ τὶς θλίψεις καὶ τὶς δοκιμασίες τῆς ζω­ῆς. Μιὰ ξαφνικὴ ἀποτυχία, ἕνα ἀξεπέρα­στο πρόβλημα, μία ὁλοφάνερη ἀδικία, μία ἀνί­ατη ἀσθένεια, ἕνα ἀβάσταχτο πέν­θος.

Ὁ πιστὸς ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ δέχεται νὰ σηκώσει τὸν σταυρὸ αὐτὸ ὄχι μὲ ἀντίδρα­ση ἐσωτερικὴ οὔτε μὲ παθη­τικὴ ἀποδοχή, ἀλλὰ πρόθυμα καὶ καρτερικά, μὲ εὐχαριστία πρὸς τὸν Θεό, ἐπειδὴ γνωρίζει ὅτι Αὐτὸς ποὺ τοῦ δίνει τὸν σταυρὸ εἶναι Ἐκεῖνος ὁ Ὁποῖος πρῶτος βάστασε τὸν Σταυρό Του, καὶ μάλιστα Σταυρὸ τέτοιας ὀδύνης, ποὺ κανεὶς ἄνθρωπος δὲν γνώρισε καὶ δὲν ἔχει ποτὲ ἀναλάβει.

Ἀδελφοί μου,
ἡ ἐποχή μας ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ μάρτυρες. Χριστιανοὺς ἀποφασισμένους νὰ σηκώσουν τὸν σταυρό τους καὶ νὰ ἀκο­λουθήσουν τὸν Χριστὸ μέχρι θανάτου. Μὲ τέτοιο ἡρωικὸ καὶ μαρτυρικὸ φρόνημα πρέπει νὰ ἀναλάβουμε κι ἐμεῖς τὸν σταυρὸ τοῦ Κυρίου, γνωρίζοντας ὅτι στὴ σταυρικὴ αὐτὴ πορεία δὲν εἴμαστε μόνοι. Ἔχουμε συγκυρηναίους ὅσους σήκωσαν τὸν δικό τους σταυρό. Τοὺς ἁγίους Ἀποστόλους, τοὺς Μάρτυρες, τοὺς Ὁσίους, τοὺς Ἀσκητὲς καὶ τοὺς Ὁμολογητές. Ἐξαιρέτως δὲ τὴν ὑπερευλογημένη Θεοτόκο, ἡ ὁποία στεκόταν κοντὰ στὸν Σταυρὸ τοῦ Κυρίου καὶ συνεχίζει νὰ στέκεται κοντὰ στὸν ἀγώνα, στὸν πόνο καὶ στὴ δοκιμασία τοῦ κάθε πιστοῦ.

Καλὴ δύναμη.

Κηρύγματα Μαρτίου 2019